RUSYA- 24.09.2025- ABD'nin Şubat 2026 için planladığı Artemis III göreviyle birlikte astronotların Ay yüzeyinde bir haftadan fazla kalması ve ileride kurulacak bir üssün temelini atacak malzemeleri yanlarında götürmeleri planlanıyor.
Hedef: Aynı bölge
Çin'in de benzer planları var. Üstelik her ülke Ay'ın aynı stratejik bölgesine yani güney kutbuna yöneliyor. Bunun nedeni, Ay'ın bu bölgesinde 'ışık zirveleri' ile 'kalıcı karanlık çukurları' olarak bilinen olguların yan yana bulunması ve bu çukurlarda donmuş su varlığı olduğuna inanılması.
İlk kim yerleşirse hak iddia edebilir
İlk yerleşimi hangi ülke kurarsa 'bölge üzerinde fiili hak iddia edebileceği' düşünülüyor.
ABD'nin Artemis programının destekçileri, NASA ve özel sektör ortaklarındaki gecikmelerin ve Trump yönetiminin NASA'ya öngördüğü bütçe kesintilerinden giderek daha fazla endişe ediyor.
NASA'nın deneyimli isimleri, Los Angeles times haberine göre 'Çin'den önce insanlı görev başarmanın giderek imkansız hale geldiğini' söylüyor.
NASA'nın vekil yöneticisi Sean Duffy, "İlk olmak ve Çin'i Ay'da geçmek önemli, çünkü bu, kuralları da belirler" derken ABD'de NASA'daki bütçe kesintilerinin görevi kötü etkilediği yorumları var.
NASA araştırma bütçesinin yaklaşık yüzde 47 oranında kesilmesi önerisi ise kurumdaki iş güvencesi duygusunu zayıflatıyor ve uzmanlara göre başarı için kritik olabilecek yetenek havuzunu sarsıyor.
Çin-Rusya ortaklığı
Çin, başlangıçta insanlı Ay görevi için 2035 hedefini koymuştu. Ancak daha sonra Rusya ortaklığı ile planlarını öne çekti.
Rusya ile işbirliği içinde 2030'a kadar Ay yüzeyinde bir Uluslararası Ay Araştırma İstasyonu kurmayı da hedefliyor.