RUSYA- 15.12.2025- Bilim insanları, kullanılmış araç lastiklerinin geri dönüştürülerek beton üretiminde kullanılması için yeni bir yöntem geliştirdi. Çalışma, Don Devlet Teknik Üniversitesi (DSTU) öncülüğünde, Rusya, Türkiye ve Azerbaycan'dan araştırmacıların katılımıyla yürütüldü. DSTU uzmanları, lastik geri dönüşümünde önemli sınırlamalar bulunduğuna dikkat çekti. Rusya Çevre Operatörü verilerine göre, geri dönüştürülen bir lastikten elde edilen malzemenin yalnızca yüzde 5 ila 10'u yeni lastik üretiminde yeniden kullanılabiliyor.
Atık kauçuğun sıhhi tesisat ürünleri, zemin kaplamaları, drenaj elemanları veya asfalt karışımlarında değerlendirilebildiğini belirten araştırmacılar, bu ürünlerin üretiminin ise yüksek iş gücü gerektirdiğini ve maliyetli olduğunu vurguladı.
Uluslararası araştırma ekibi, bu soruna alternatif bir çözüm olarak, aşınmış lastiklerden çıkarılan kauçuk dolgu parçacıkları ve çelik liflerin fonksiyonel betonlarda kullanılması önerisini sundu.
Beton dayanıklılığını yüzde 6'ya kadar artırıyor
DSTU'da "Özgün Bina ve Yapıların İnşası" Bölümü Başkanı Sergey Stelmah, belirli oranlarda kauçuk dolgu ve az miktarda çelik lif eklenmesinin betonun dayanımını artırdığını söyledi. Stelmah'e göre, uygun dozlarda kullanıldığında bu bileşenler beton dayanımını yüzde 6'ya kadar yükseltebiliyor. Bu artışın, çelik liflerin sağladığı ek donatı etkisinden kaynaklandığı ifade edildi. Ancak araştırmacılar, lif oranının aşırı artırılmasının bu olumlu etkiyi ortadan kaldırabileceği uyarısında bulundu.
Araştırmada ayrıca, kauçuğun betona eklenmesi sürecinde genellikle kullanılan 'ek kimyasal katkı maddelerine gerek kalmadan' da dayanım artışı sağlayabildiği belirtildi.
'Yapay sinir ağı' modeli geliştirildi
Bilim insanları, bu tür betonların mekanik özelliklerini daha doğru tahmin edebilmek için, kauçuk ve çelik lif içeren çok sayıda karışım verisine dayanan bir yapay sinir ağı modeli de geliştirdi. Bu modelin, yapı ve mühendislik sistemlerinin tasarımında kritik öneme sahip özelliklerin öngörülmesine yardımcı olduğu kaydedildi.
Araştırma ekibi, ilerleyen süreçte geri dönüştürülmüş lastik malzemelerinin betonda kullanımına ilişkin temel ve uygulamalı çalışmaları genişletmeyi ve kompozit bileşenler arasındaki etkileşimin daha verimli hale getirilmesine yönelik teknolojik zorlukları incelemeyi planlıyor.