ANKARA- 05.12.2025- Anne ve baba adaylarının ya da yeniden anne baba olmaya hazırlanan kişilerin en merak ettiği konulardan biri de doğum izni. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı taslağı hazırladı. Mevcut mevzuatta yer alan ve annelere verilen doğumdan önce 8, doğumdan sonra 8 olan 16 haftalık doğum izninin 24 haftaya çıkarılması yer alıyor. Yeni düzenlemede babalık izninin de 2 katına çıkması bekleniyor.
Hükümetin aile yılı kapsamında devreye alacağı yeni doğum izni düzenlemesinde sona yaklaşıldı.
Doğum izninin 20 ya da 24 haftaya çıkarılması gündemde.
Mevzuattaki ilgili düzenlemede anne yerine "ebeveyn" kelimesi yer alacak. Böylece doğum öncesindeki doktor onayıyla sonraya aktarılabilen izni isterse baba kullanabilecek.
Doğum sonrası babaya verilen izin de 2 katına çıkarılacak. Yani 5 yerine 10 gün olarak uygulanacak.
Doğum izninde işçi memur farkı kalkıyor mu?
Hükümetin bu düzenlemeyle bir diğer amacı da bu süreçte işçi ile memur arasındaki hak farklarının ortadan kaldırılması.
Mevcut uygulamada süt izni ne kadar?
Mevcut düzenlemede işçi anneler bebek 1 yaşına gelinceye kadar günde 1 buçuk saat süt izni alabiliyor. Memurlar ise; ilk 6 ay 3 saat, sonraki 6 ayda da 1 buçuk saat süt izni kullanabiliyor.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın hazırlığına göre, işçi anneler de memur anneler kadar süt izni kullanacak.
Kamu-özel sektör farkı ne?
Türkiye'de ebeveyn ve doğum izinlerinin uygulanması bakımından kamu ve özel sektör arasında belirgin farklar bulunuyor:
Memurlar için ebeveyn izni:
Babalık izni 10 gün. Anne için doğum izni özel sektörle aynı olmakla birlikte, uygulamada memurlar emzirme izni ve bazı ek sosyal haklardan daha rahat yararlanabiliyor.
Memur ebeveynler için 24 aya kadar aylıksız izin hakkı mevcut.
Esnek çalışma modelleri kamu tarafında daha yaygın ve düzenli uygulanabiliyor.
Özel sektör ebeveyn izni
Babalık izni 5 gün.
Kadın işçiye 6 aylık ücretsiz izin teoride mevcut , uygulamada farklılıklar var.
Kısmi çalışmaya geçme hakkı mevcut ama özel sektörde işveren tutumu uygulamayı zorlaştırabiliyor.
Uzun süreli ebeveyn izni anlamında kamuya göre daha dar bir çerçeve var.
İzin süresi farkı da ortadan kalkacak
Düzenleme ile ücretsiz izinlerde de memur-işçi farkının kaldırılması planlanıyor. Halihazırda işçiler 6 ay ücretsiz izin kullanabiliyorken, memurlar 2 yıla kadar izin alabiliyor. Taslak düzenleme ile işçilerin de 2 yıla kadar ücretsiz izin kullanabilmesi hedefleniyor.
Doğum iznine ilişkin merak edilenler
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda yer alan bilgilere göre hamilelikten doğum sonrasına kadar olan süreçte anne ve babaya tanınan haklar şöyle:
Gebelikte periyodik kontroller
Gebelik süresince çalışırken periyodik kontroller için işverence ücretli izin verilir.
Gebe kadın çalışanın günlük çalışma süresi ne kadar olmalıdır?
Gebe kadın çalışanlar günde yedi buçuk saatten fazla çalıştırılamaz.
Kadın çalışana gece çalışması yaptırabilir mi?
Kadın çalışanlar, gebe olduklarının sağlık raporuyla tespitinden itibaren doğuma kadar geçen sürede gece çalışmaya zorlanamazlar.
Sağlık raporu ile gerekli görülmesi halinde gebelik süresince daha hafif bir işte çalışmak talep edilebilir mi?
Sağlık raporu ile gerekli görüldüğü takdirde gebe çalışan, sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde çalışanın ücretinde bir kesinti yapılmaz. Başka bir işe aktarılması mümkün değilse, çalışanın sağlık ve güvenliğinin korunması için gerekli süre içinde, isteği halinde çalışanın tabi olduğu mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla ücretsiz izinli sayılması sağlanır. Bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.
Kadın işçinin doğum izni ne kadardır?
Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır.
Doğum öncesi ve sonrasındaki sekizer haftalık izin süreleri artırılabilir mi?
Doğum öncesi ve sonrası öngörülen süreler sağlık durumu ve işin özelliği göz önünde bulundurularak hekim raporu ile artırılabilir.
Doğum öncesi için verilen 8 haftalık iznin bir bölümü doğum sonrasına atılır mı?
Sağlık durumu uygun ve doktor da bu durumu onaylıyorsa doğumdan önceki son üç haftaya kadar çalışmaya devam edilebilir. Bu durumda doğum öncesi çalışılan süreler doğum sonrası izin süresine eklenir.
Başka bir deyişle, doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışan bir kadın işçi, doğum öncesi sekiz haftalık izin süresinin beş haftasını çalışarak geçirdiğinden, bu süreyi doğum sonrasına aktarabilecek ve böylece doğum sonrası sekiz haftalık izin süresine söz konusu beş haftanın da eklenmesi ile toplam on üç hafta izin kullanabilecektir.
Erken doğumda doğum öncesi izni silinir mi?
Erken doğum yapılması halinde, kullanılamayan süre doğum sonrası izin süresine eklenebilir.
Kadın gazetecilerin doğum izinleri konusunda özel bir düzenleme var mıdır?
Kadın gazetecilerin doğum izinleri, 4857 sayılı İş Kanunu'na tabi olarak çalışan kadın işçilerden farklı olarak, 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun'da düzenlenmiştir. Söz konusu kanuna göre kadın gazetecinin hamileliği halinde, hamileliğin yedinci ayından itibaren doğumun ikinci ayının sonuna kadar izinli sayılır.
İşe gitmeyen kadın işçinin iş akdi feshedilir mi?
Kadın işçilerin doğumdan önce ve sonra sekizer haftalık sürelerde çalıştırılmaları yasaktır. Dolayısıyla bu sürelerde işe gelmeyen kadın işçinin hizmet akdi işverence feshedilemez.
Doğumdan sonra çocuğun bakımı için ücretsiz izin kullanılabilir mi?
Doğum öncesi ve sonrası toplam on altı haftalık (çoğul gebeliklerde onsekiz haftalık) izin süresini tamamladıktan sonra, talep edilmesi halinde altı aya kadar ücretsiz izin kullanılabilir.
Süt izni ne kadar?
Çocuk bir yaşına gelinceye kadar, emzirmek için günde toplam bir buçuk saatlik süt izni hakkı bulunur. Kadın işçi günde toplam bir buçuk saatlik süt iznini hangi saatler arasında ve kaça bölerek kullanacağını kendisi belirler.
Süt izni kesintisi olur mu?
Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için verilmesi zorunlu olan günde toplam bir buçuk saatlik süt izinleri günlük çalışma süresinden sayılır. Dolayısıyla işveren, süt izni kullanan kadın işçinin ücretinden herhangi bir kesinti yapamaz.