ANKARA - 29.03.2025 - Arefe haccın en önemli farzı olan vakfenin yapıldığı yerin (Arafat) diğer adıdır. Vakfe, kurban bayramının bir gün öncesi olan zilhicce ayının dokuzuncu günü burada yapıldığından bu güne yevmü arefe (arefe günü) veya Türkçe’de kısaca arefe (arife) denilmiştir.
Arefe günü, haccın temel rüknü olan vakfenin o gün yapılması sebebiyle büyük önem taşımaktadır. Arefenin önemine, faziletli ve makbul duanın o gün yapılan dua olduğuna dair hadisler vardır (bk. Şevkânî, IV, 70; Muhibbüddin et-Taberî, s. 392). Vakfe, arefe günü zeval vaktinden kurban bayramının birinci günü fecrin doğuşuna kadar olan süre içinde yapılır. O gün vakfenin dışında yapılması gereken başka önemli hususlar da vardır. Hacıların terviye günü (8 Zilhicce) Mekke’den Mina’ya gidip orada geceledikten sonra arefe günü sabah namazını Mina’da kılarak güneşin doğuşunu takiben Arafat’a çıkmaları, zeval vaktinden sonra orada gusletmeleri, öğle ve ikindi namazlarını öğle vaktinde birlikte kılmaları, zamanlarını tekbir, tehlîl, telbiye, salâtüselâm ve dua ile geçirmeleri ve akşam güneşin batmasıyla birlikte Müzdelife’ye doğru yola çıkmaları sünnettir. Hz. Peygamber’den arefe günü oruç tutmanın faziletine dair hadis rivayet edildiği gibi, Arafat’ta oruç tutmanın menedildiğine ve kendisinin orada oruç tutmadığına dair hadisler de vardır.
Buna göre, hacıların zayıf düşerek asıl görevlerini aksatmalarına yol açacağı için arefe günü oruç tutmaları mekruh, hacca gitmeyenlerin aynı gün oruç tutması ise müstehap kabul edilmiştir. Ayrıca kurban bayramının dördüncü günü ikindi namazına kadar her farz namazın ardından okunan teşrîk tekbirlerine de arefe günü sabah namazından sonra başlanır. Diğer taraftan, Hanefîler’e göre arefe ve daha sonraki dört gün içinde umre yapmak, diğer hac vazifelerini aksatabileceği için tahrîmen mekruh sayılmıştır. Bugün uygulamada görülen izdiham, Hanefî mezhebine ait hükmün isabetli olduğunu ortaya koymaktadır. Diğer üç mezhebe göre ise kerahet söz konusu değildir.
Kurban Bayramından bir gün öncesine mahsus olan arefe tabiri, Türkçe’de Ramazan Bayramından bir gün öncesi için de kullanılmaktadır. Bunun gibi, belli gün ve bayramlardan bir gün öncesine veya önemli bir olay ya da olayların cereyan ettiği bir dönemden önceki günlere de Türkçe’de arefe denmektedir.
Bu sene 1 Mart tarihinde başlayan mübarek Ramazan ayı, 29 Mart arefe günü tutulacak son oruç ile uğurlanacak. 11 ayın sultanı Ramazan-ı Şerif'in ardından 30 Mart Pazar günü Ramazan Bayramı idrak edilecek ve Müslümanlar birbirleri ile bayramlaşarak bu mübarek günü layığı ile eda edecekler.
Arefe günü yapılacak ibadetler nelerdir?
Hz. Muhammed (S.A.V.) bu ayda kendisini tamamen ibadete verir, hele ramazanın son on gününü itikatla (mescide kapanarak) geçirirdi.
Hz. Aişe (r.a.) anlatıyor. "Ramazan-ı şerifin son on günü girince Peygamberimiz (ibadet konusunda) ciddi bir gayret gösterirdi. Geceyi ibadetle geçirir, ailesini de ibadet için uyandırırdı. Bu sene 1 Mart tarihinde başlayan mübarek Ramazan ayı, 29 Mart arefe günü tutulacak son oruç ile uğurlanacak. 11 ayın sultanı Ramazan-ı Şerif'in ardından 30 Mart Pazar günü Ramazan Bayramı idrak edilecek ve Müslümanlar birbirleri ile bayramlaşarak bu mübarek günü layığı ile eda edecekler.
Arefe günü okunacak dua
Arefe günü için özel bir ibadet bulunmuyor. Ancak dini alimler bugün içerisinde İhlas Suresi’nin sürekli okunması gerektiğine dair bilgilendirmeler yapıyor. İhlas Suresi’nin Arapça okunuşu: “Kul hüvellâhü ehad. Allâhüssamed. Lem yelid ve lem yûled. Ve lem yekün lehû küfüven ehad.”
İhlas Suresi’nin Türkçe çevirisi: “De ki; O Allah bir tektir. Allah eksiksiz, sameddir (Bütün varlıklar O'na muhtaç, fakat O, hiçbir şeye muhtaç değildir). (O)Doğurmadı ve doğurulmadı. O'na bir denk de olmadı.”
Arefe bayramı ve geceleri mümkünse 1001 kere ‘Estagfirullahe’l-azime be etubü ileyh’ İstigfar etmeli ve tesbih namazı kılmalıdır. Resulullah (s.a.v) Arefe günü şu duayı okurdu:
‘Allahümmec’al fi kalbi Nuran ve fi besari nuran’ Allah’ım Kalbimi ve gözümü nurlandır. Allah’ım göğsüme genişlik ver ve işimi kolaylaştır. Her kim bu duayı okursa büyük mükâfata nail olur.
ARİFE GÜNÜ, DUA, ZİKİR VE İBADETLERİ
Din alimleri tarafından arefe günü İhlas Suresi'nin okunması gerektiği belirtiliyor. Müslümanlar arefe gününde dua edebileceği gibi teşrik tekbiri de getirebilir. Hanefî, Hanbelî, Zâhirî ve Zeydî mezheplerine göre teşrîk tekbirleri “Allāhüekber Allāhüekber lâ ilâhe illallāhü vallāhü ekber Allāhüekber ve lillâhi’l-hamd” şeklindedir.
Peygamber Efendimiz arefe gününün önemini “ Arefe gününden daha çok Allah'ın cehennem ateşinden insanları âzat ettiği bir gün yoktur" buyurarak vurgulamıştır.
Arefe bayramı ve geceleri mümkünse 1001 kere ‘Estagfirullahe’l-azime be etubü ileyh’ İstigfar etmeli ve tesbih namazı kılmalıdır. Resulullah (s.a.v) Arefe günü şu duayı okurdu: ‘Allahümmec’al fi kalbi Nuran ve fi besari nuran’ Allah’ım Kalbimi ve gözümü nurlandır. Allah’ım göğsüme genişlik ver ve işimi kolaylaştır. Her kim bu duayı okursa büyük mükâfata nail olur.
Kabir ziyaretleri yaparak, ölülerin ruhları için dua ve sureler okunmalıdır,
Kuran-ı Kerim okunmalı, bol bol zikir çekilmelidir,
Arife gününe hürmet gösterip her türlü günahtan uzak durmalı, kalbi temizlemeye çalışılmalıdır,
Gün içerisinde bol bol dua edilmeli ve istiğfarlar çekilmelidir, 1000 adet ihlas-ı şerifin okunmasının faziletli olduğu bilinmektedir.
Resulullah (s.a.v) Arefe günü şu duayı okurdu: ‘Allahümmec’al fi kalbi Nuran ve fi besari nuran’ Allah’ım Kalbimi ve gözümü nurlandır. Allah’ım göğsüme genişlik ver ve işimi kolaylaştır. Her kim bu duayı okursa büyük mükâfata nail olur.
Resûl-i Ekrem Efendimiz arife gecesinde şu duâyı okuyana Cenâb-ı Hak istediğini vereceğini beyân buyurmuştur.
* "Sübhânellezi fi's-semâvâti arşuhu. Sübhanellezi fi'n-nâri sultânühu. Sübhanellezi fi'l-kubûri kadâuhu. Sübhanellezi fi'l-hevâi rûhuhu. Sübhânellezi raa's-semâe bigayri amedin. Sübhânellezi vadaa'l-arda. Sübhânellezi lâ melcee illâ ileyhi."
İmam-ı Tirmizi, Resûl-i Ekrem Efendimiz'in, "Duânın hayırlısı arife günü yapılan duâdır," buyurarak Peygamberlerin arife günü duâsını şöyle okuduğunu haber verir:
* “Lâ ilâhe illâllahü hüve lehü'l-hamdü ve hüve alâ küli şey'in kadir.”
Buhâri'de geçen bir hadisten öğrendiğimize göre arife günü şu duayı okuyan, şeytanın tasallutundan kurtulur, kendini muhafaza altına almış olur.
* "Allahümme'c'al fi kalbi nûran ve fi basari nûran. Allahümme'şrah li sadri ve yessir li emri..." "Allah'ım, kalbimi, gözümü, gönlümü nûrlu kıl. Allah'ım, kalbime genişlik, işlerime kolaylık ver
Bu mübarek günde mümkünse 1001 kere 'Estagfirullahe'l-azime be etubü ileyh' şeklinde istigfar etmek tavsiye edilir. 100 defa "Subhanallahi ve bi hamdihi" denildiğinde günahlar bağışlanır.
"Subhanallahi velhamdulillahi ve la ilahe illallahu vallahu ekber" demenin de Peygamber Efendimiz tarafından çok kıymetli olduğu müjdelenmiştir.
"La ilahe illellahü vahdehü la şerike leh, Lehül mülkü ve lehül hamdü ve hüve ala külli şey`in kadir."
"Allahümme salli ala Muhammedin ve enzilhül muk`adel mükarrebe ındeke yevmel kıyameh."
"Lailahe illallah vahdehu la şerike lehu." Hz. Muhammed (s.a.v) tarafından bu günde söylenecek en faziletli söz olarak bildirilmiştir.
