ANKARA - 10.03.2025 - İngiltere'de laboratuvar ortamında üretilen et, süt ve şekerin iki yıl içinde satışa sunulabileceği açıklandı. Gıda Standartları Ajansı (FSA), bu tür ürünlerin onay sürecini hızlandırmak için yeni düzenlemeler üzerinde çalışıyor. Hücrelerden üretilen bu gıdalar, küçük kimyasal tesislerde yetiştiriliyor ve çevreye duyarlı alternatifler olarak öne çıkıyor.
Dünyada Singapur, ABD ve İsrail laboratuvar üretimi et satışını onaylayan ülkeler arasında yer alırken, İtalya ve ABD’deki bazı eyaletler bu ürünlere yasak getirdi. İngiltere’deki şirketler, ülkedeki mevcut düzenlemelerin süreci yavaşlattığını ve küresel rekabette geride kaldıklarını savunuyor.
Gıda güvenliği endişeleri
FSA, laboratuvar üretimi gıdaların güvenliğini sağlamak amacıyla bilim insanları ve şirketlerle iş birliği yaparak yeni düzenlemeler geliştirmeyi hedefliyor. Ancak bazı uzmanlar, düzenlemelerin şirketlerle ortak hazırlanmasının çıkar çatışması yaratabileceğini öne sürüyor. Kampanya grubu Beyond GM’nin yöneticisi Pat Thomas, “Bu düzenlemelerden en çok fayda sağlayacak şirketlerin sürece dahil olması, diğer gıda sektörlerinde kabul edilmeyecek bir durum olurdu” dedi.
Düzenleme mi, inovasyon mu?
Bilim ve teknoloji bakanı Lord Vallance ise sürecin “deregülasyon” olarak tanımlanmasına karşı çıkarak, “Bu, inovasyonu teşvik eden bir düzenleme sürecidir” açıklamasında bulundu. FSA, iki yıl içinde laboratuvar üretimi iki gıda ürününün güvenlik değerlendirmesini tamamlamayı ve başvurular için daha hızlı bir sistem oluşturmayı planlıyor.
Çevresel ve sağlık etkileri tartışılıyor
Laboratuvar ortamında üretilen gıdalar, bitki veya hayvan hücrelerinden elde ediliyor ve bazen gen düzenleme teknikleri kullanılıyor. Bu ürünlerin çevre dostu ve daha sağlıklı olduğu öne sürülse de, bazı uzmanlar üretim süreçlerinin yüksek enerji gerektirdiğini ve sağlık etkilerinin abartıldığını savunuyor. Beyond GM’den Thomas, “Bu gıdalar aslında ultra işlenmiş gıdalardır ve sağlığa etkileri tam olarak bilinmiyor” ifadelerini kullandı.
İngiltere laboratuvar üretimi gıdalarda öncü olmak istiyor
Oxford merkezli Ivy Farm Technologies, Wagyu ve Aberdeen Angus sığır hücrelerinden üretilen laboratuvar eti için geçen yıl başvuruda bulundu. Şirketin CEO’su Dr. Harsh Amin, sürecin iki yıl sürmesini uzun bulduklarını belirterek, onay süresinin bir yıla düşürülmesinin yenilikçi şirketlerin büyümesine katkı sağlayacağını söyledi.
Londra’daki Imperial College’a bağlı Bezos Merkezi’nde ise Dr. Alicia Graham, genetiği değiştirilmiş maya kullanarak şeker yerine geçebilecek bir tatlandırıcı üretiyor. Ancak MadeSweetly adlı şirketinin bu ürünü piyasaya sürebilmesi için onay alması gerekiyor. Graham, mevcut sürecin karmaşıklığından şikayet ederek, “Yeni teknolojiler için belirli bir onay yolu bulunmuyor ve bu da süreci zorlaştırıyor” dedi.
FSA yetkilisi Prof. Robin May, yeni düzenlemelerin bilime dayanması gerektiğini vurgulayarak, “Bu süreç karmaşık olabilir, ancak güvenliği sağlamak için bilimin tam olarak anlaşılması kritik öneme sahip” ifadelerini kullandı.
Önümüzdeki iki yıl içinde İngiltere’nin laboratuvar üretimi gıdalara yönelik onay sürecini nasıl şekillendireceği, bu sektörün geleceğini belirleyecek önemli bir adım olacak.
