ANKARA - 24.03.2025 - 2011 yılının Eylül ayında Akdeniz açıklarında deniz tabanı haritalama çalışması yürüten deniz biyoloğu Christine Pergent Martini, eşi Gérard Pergent ve araştırma asistanı Pasquale Paoli ile birlikte, hiç beklemedikleri bir keşfe imza attı. Deniz tabanında, kusursuz şekilde dizilmiş, ortalama 20 bin metrekarelik 1300 daire tespit ettiler. 

İlk tahmin: Mercan yosunu ama değildi

Başlangıçta bu devasa oluşumların kırmızı kalkerli algler olabileceği düşünüldü. Martini, yaptığı ilk dalışta soluk renkli çakıl taşı benzeri döküntüler ve kalsiyum karbonat tabakaları ile çevrili, çıkıntılı yapılar fark etti. Bu oluşumların doğal ama alışılmışın dışında bir ekosistem oluşturduğu anlaşıldı. 

Neden bu kadar önemli?

Bu halkaların bulunduğu bölge, ticari nakliye gemilerinin rotasında yer alıyor. Her an bir gemi demiriyle bu ekosisteme zarar verebilir. Bu nedenle araştırmacı ekip, gizemin çözülmesi için hızlı hareket etmek zorundaydı. 6 dalış daha gerçekleştirerek kapsamlı veri topladılar. 

21 bin yıllık geçmişi var

Yapılan analizler sonucunda halkaların merkezindeki bazı yapıların yaklaşık 21 bin yıl önceye ait olduğu ortaya çıktı. Bu tarihler, gezegensel iklim değişiminin etkilerini yansıtıyor. Araştırmalara göre bu yapıların kökeni, son buzul çağına kadar uzanıyor. 

Halkalar nasıl oluştu?

Araştırmalara göre bu dairesel yapıların temelini oluşturan alg kolonileri, deniz seviyesi daha düşükken güneşli tabanda gelişti. Yaklaşık 3 bin yıl önce, bu algler yukarıya doğru kubbe şeklinde büyüdü, ardından doğal yollarla aşağı doğru yuvarlanarak mükemmel daireler oluşturdu. Bu süreç, Akdeniz'in tarihine dair yeni ve çarpıcı bilgiler sunuyor. 

Bilim dünyası ayakta: Akdeniz’in derinliklerinden gelen mesaj

Christine Pergent Martini’nin liderliğindeki bu keşif, sadece okyanus bilimcileri değil, iklim tarihçileri ve deniz jeologlarını da heyecanlandırdı. Uzmanlara göre bu keşif, küresel iklim değişimi ve deniz altı yaşamının evrimi hakkında değerli ipuçları barındırıyor. 

Gizemli daireler koruma altına alınmalı

Uzmanlar, bu tür oluşumların zarar görmemesi için koruma altına alınması gerektiğini vurguluyor. Araştırmaların sürmesi halinde, Akdeniz’in bilinmeyen tarihi ve doğal evrimiyle ilgili yeni sırların açığa çıkabileceği belirtiliyor.