ÇİN- 22.10.2025- Çin, Güney Çin Denizi’nde yaşanan tartışmalı bir hava sahası olayı Avustralya’yı ‘yasadışı hava sahası ihlalini gizlemeye çalışmakla’ suçladı ve diplomatik nota verildiğini duyurdu.

Pekin yönetiminin açıklaması, Canberra’nın hafta başında iki ülke askeri uçakları arasında yaşandığını söylediği ‘güvensiz ve profesyonellikten uzak’ olay hakkındaki iddialarına yanıt olarak geldi. 

'Nota verildi'

Çin Savunma Bakanlığı Sözcüsü Jiang Bin, Avustralya’ya ‘askeri uçağının Çin hava sahasına yasadışı şekilde girmesini örtbas etme girişimi’ nedeniyle sert bir diplomatik nota verildiğini açıkladı.

Jiang, Avustralya’nın olaya ilişkin açıklamasının ‘gerçekleri çarpıttığını ve suçu Çin’e atmaya çalıştığını’ söyledi.

Bakanlık, Çin Halk Kurtuluş Ordusu’na bağlı Güney Komutanlığı’nın pazar günü, Avustralya’ya ait bir P-8A deniz devriye uçağını ‘izinsiz biçimde Çin’in Şisha (Paracel) Adaları üzerindeki hava sahasına girdiği’ gerekçesiyle uzaklaştırdığını duyurdu. Açıklamaya göre Çin donanma ve hava kuvvetleri uçağı takip etti, uyardı ve bölgeden çıkardı. 

Avustralya: Fişek tehlikeye attı

Canberra ise olayın farklı bir şekilde gerçekleştiğini savunuyor. Avustralya Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Çin’e ait bir savaş uçağının devriye görevi yapan Avustralya uçağının yakınına ‘işaret fişeği’ bıraktığı ve bunun ‘güvensiz ve profesyonellik dışı bir davranış’ olduğu belirtildi.

Bakanlık ayrıca, Avustralya Hava Kuvvetleri’nin ‘on yıllardır bölgedeki deniz devriye faaliyetlerini uluslararası hukuk çerçevesinde yürüttüğünü’ söyledi. Ancak olayın tam olarak Güney Çin Denizi’nin hangi bölgesinde yaşandığı açıklamada belirtilmedi. Çin tarafı ise olayın kendi ‘egemen hava sahasında’ gerçekleştiğini söylüyor.

Söz konusu Paracel Adaları, Çin’in yanı sıra Vietnam ve Tayvan tarafından da hak iddia edilen tartışmalı bir ada grubu. 

Avustralya-ABD görüşmesi

Gerilim, Avustralya Başbakanı Anthony Albanese’nin hafta başında ABD Başkanı Donald Trump ile Washington’da yaptığı görüşmenin hemen ardından geldi.

İki lider, Çin’in nadir element ihracatına getirdiği kısıtlamaların ardından Avustralya’nın ABD’ye bu mineralleri tedarik etmesini öngören bir anlaşma imzaladı.

Trump görüşme sonrası, AUKUS güvenlik paktı kapsamında Avustralya’nın nükleer denizaltı üretme planlarının da ‘hızla ilerlediğini’ söyledi. Çin Dışişleri Bakanlığı ise bu paktı yeniden eleştirerek, ‘bloklaşmayı körüklediğini, nükleer yayılma riskini artırdığını ve silahlanma yarışını şiddetlendirdiğini’ ifade etti.