ANKARA - 27.03.2025 - Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, demiryolu ağını dijital çağa uygun hale getirmek için yerli ve milli çözümlerle yapay zeka entegrasyonunu hızlandırdıklarını belirtti. Otomatik Tren Muayene İstasyonlarında yapay zekanın toplanan verileri değerlendirerek arızaları oluşmadan tespit ettiğini belirten Bakan Uraloğlu, “Demiryolu hatlarında uzaktan takip ve analiz imkânı sunarak bakım süreçlerini büyük ölçüde iyileştiriyoruz.” dedi.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, demiryollarında hayata geçirilen yapay zeka tabanlı teknolojileri değerlendirdi. Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları’nın (TCDD) dijitalleşme ve yapay zeka tabanlı teknolojilere yaptığı yatırımlarla demiryolu taşımacılığında büyük bir dönüşüm gerçekleştirdiğini belirten Bakan Uraloğlu, “Türkiye’nin demiryolu ağını dijital çağa uygun hale getirmek için yerli ve milli çözümlerle yapay zeka entegrasyonunu hızlandırdık.” ifadelerini kullandı. 

Otomatik tren muayene istasyonu ile demiryollarında yapay zeka dönemi

TCDD-TÜBİTAK iş birliği ile geliştirilen Otomatik Tren Muayene İstasyonu (OTMİ) sisteminin demiryolu güvenliği ve bakım süreçlerinde devrim niteliğinde bir adım olduğunu belirten Uraloğlu, bu sistemin yapay zeka ile entegre edildiğini vurgulayarak sözlerine şu şekilde devam etti:

“Eskiden trenler, bakım atölyelerinde manuel kontrollerle incelenirken, artık OTMİ sayesinde hareket halindeyken tüm kritik bileşenleri analiz edilebiliyor. Yapay zeka tabanlı görüntü işleme ve sensör sistemleri ile donatılan bu sistem, trenin her bir parçasını detaylı bir şekilde tarayarak anlık veriler üretiyor.”

Bu teknoloji sayesinde, tekerlek aşınmaları, fren disklerindeki hatalar, aks rulman sıcaklıkları, yük dengesizlikleri ve diğer mekanik bileşenlerin gerçek zamanlı olarak analiz edildiğini söyleyen Uraloğlu, “Otomatik Tren Muayene İstasyonlarında yapay zeka algoritmaları, toplanan büyük veriyi değerlendirerek olası arızaları daha oluşmadan tespit ediyor ve bakım ekiplerine önleyici müdahaleler için erken uyarılar gönderiyor. Beklenmedik arızaların önüne geçiliyor, bakım maliyetleri düşüyor ve tren sefer sürekliliği maksimum seviyeye çıkarılıyor. Ayrıca, Türkiye genelindeki demiryolu hatlarında uzaktan takip ve analiz imkânı sunarak bakım süreçlerini büyük ölçüde iyileştiriyoruz" dedi.

Bakım süreçlerinde akıllı çözümler

Demiryolu altyapısının sürekli izlenmesi ve bakım süreçlerinin daha etkin yönetilmesi amacıyla, kestirimci bakım sistemlerinin de yaygınlaştırıldığını belirten Uraloğlu, "Özel sensörlerle donatılmış demiryolu araçları, raylardaki olası kırık ve çatlakları, çökmeleri ve elektrifikasyon sistemlerindeki kusurları önceden belirleyerek arızalar oluşmadan müdahale edilmesini sağlıyor. Bu sistem sayesinde, işletme sürekliliği artarken, maliyetler de önemli ölçüde düşürülüyor" ifadelerini kullandı.

Yapay zeka destekli trafik ve güvenlik yönetimi

Bakan Uraloğlu, demiryolu taşımacılığında güvenliğin en büyük önceliklerden biri olduğunu vurgulayarak, yapay zeka destekli güvenlik çözümlerinin devreye alındığını belirtti. Uraloğlu, “Yapay zeka tabanlı analiz sistemleri makinistlerin yüz hareketlerini, göz kapaklarının kapanma süresini ve baş pozisyonunu takip ederek dikkat dağınıklığını tespit ediyor ve gerektiğinde uyarılar veriyor.” açıklamasında bulundu.

Eryaman İzleme Merkezi’nde YHT hatlarının sürekli kontrol ediliyor

Demiryollarında güvenliği artırmak ve operasyonları kesintisiz bir şekilde yönetmek amacıyla devreye alınan Eryaman İzleme Merkezi’nin de YHT hatlarının sürekli kontrol ettiğini belirten Uraloğlu, “Bu merkezde, tüneller, köprüler, menfezler ve viyadükler gibi kritik altyapılar akıllı kameralar ve sensörler aracılığıyla 7/24 izleniyor.” dedi.

Eryaman İzleme Merkezi’nde ise analiz sistemleri sayesinde rüzgar, sel, deprem gibi doğal afetlerin anlık olarak taranarak risk değerlendirmesi yapıldığını kaydeden Uraloğlu, “Aynı zamanda, uzaktan izleme teknolojisiyle hatlarda herhangi bir olumsuzluk tespit edildiğinde ilgili ekipler hızla bilgilendiriliyor ve müdahale süresi en aza indiriliyor. Demiryolu altyapısı ve üstyapısında yer alan köprü, menfez ve tünel gibi yapıların durumu sürekli analiz edilerek, erken uyarı sistemleri aracılığıyla bakım süreçleri optimize ediliyor.” ifadelerini kullandı.

Geleceğin demiryolu teknolojileri: Otonom trenler ve dijitalleşme

Demiryollarının geleceğine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Uraloğlu, otonom trenlerin ve yapay zeka tabanlı sinyalizasyon sistemlerinin önümüzdeki yıllarda yaygınlaşacağını belirtti. Uraloğlu, "Yapay zeka destekli enerji yönetim sistemleri sayesinde, trenlerimiz en düşük enerji tüketimiyle maksimum verimlilik sağlayacak. Bu da hem karbon emisyonlarını azaltacak hem de işletme maliyetlerini düşürecek." şeklinde konuştu.

Son olarak, yolcu deneyimini artırmak amacıyla kişiselleştirilmiş hizmetlerin yapay zeka tabanlı sistemlerle destekleneceğini belirten Uraloğlu, "Akıllı asistanlar ve chatbot'lar, yolcuların ihtiyaçlarını analiz ederek en uygun seyahat planlarını sunacak. Yolcu konforu, dijitalleşme ile çok daha ileri bir noktaya taşınacak" dedi.