KANADA- 07.11.2025- Kanada'daki British Columbia Üniversitesi (UBC) araştırmacılarının yürüttüğü çalışma, evrenin bir simülasyon olamayacağını matematiksel olarak kanıtladıklarını öne sürüyor. Bulgular, Journal of Holography Applications in Physics dergisinde yayımlandı. 

'Evren tamamen algoritmik olamaz'

UBC'den fizikçi Mir Faizal liderliğindeki ekip, araştırmalarında evrendeki tüm olguların algoritmalarla açıklanıp açıklanamayacağını inceledi. Bilim insanlarına göre herhangi bir simülasyon, ne kadar gelişmiş olursa olsun, algoritmalar üzerine kurulu olmak zorunda. Ancak bazı temel doğa ilkeleri algoritmik olarak tanımlanamaz.

Faizal, yaptığı açıklamada şunları söyledi:

Bu fikir bir zamanlar bilimin ulaşamayacağı bir alan olarak görülüyordu. Ancak araştırmamız, simülasyon teorisinin bilimsel olarak test edilebileceğini gösterdi.

Araştırma ekibi, Gödel’in eksiklik teoremleri, Tarski’nin tanımsızlık teoremi ve Chaitin’in bilgi kuramı eksiklik ilkeleri gibi karmaşık matematiksel kavramlardan yararlandı. Bu teoremler, algoritmaların tanımlayamayacağı alanlar olduğunu ortaya koyuyor.

Bilim insanları, bu sonuçların 'evrenin bütünüyle algoritmik bir modelle açıklanamayacağını' ve dolayısıyla 'bir simülasyon olamayacağını' gösterdiğini belirtiyor:

Tamamen algoritmik bir ‘Her Şeyin Teorisi’ mümkün değil. Gerçekliğin bazı yönleri hesaplama yoluyla çözülemez. Yalnızca algoritmik olmayan bir anlayışla kavranabilir.

Platon yeniden gündemde

Araştırmada ayrıca, matematiğin kendi içinde ‘gerçeklikten daha gerçek’ bir alan olarak görüldüğü Platoncu düşünceye de atıfta bulunuluyor. Bilim insanları, zaman ve mekanın bile bu matematiksel düzlemden türediğini, ancak bu düzlemin bile algoritmik olarak tanımlanamayabileceğini vurguluyor.

Faizal, son olarak şu ifadeyi kullandı:

Gerçekliği yalnızca hesaplama ile tam olarak tanımlamak mümkün değil. Bu, algoritmaların ötesinde bir anlayış gerektiriyor. Dolayısıyla evren bir simülasyon olamaz.

Bilim kurgu değil, bilimsel kanıt

Uzmanlara göre bu çalışma, simülasyon teorisini tamamen çürütmese de, güçlü bir metafizik karşı argüman sunuyor. Yani, evrende 'gerçekliğin aslı' üzerine süren binlerce yıllık tartışmada, bu kez 'gerçek olanın' galip geldiği söylenebilir.