ANKARA - 20.03.2025 - Evren’in genişlemesini sağlayan gizemli güç Karanlık Enerji, bilim dünyasının en büyük bilinmezlerinden biri. 1998'de keşfedildiğinde, Evren’in genişlemesini hızlandırdığı fark edilmiş ve bilim insanları bu gücün sabit olduğu varsayımını kabul etmişti.

Ancak son yapılan DESI (Karanlık Enerji Spektroskopik Aleti) araştırmaları, Karanlık Enerji’nin zamanla değişebileceğine dair güçlü ipuçları verdi. Eğer bu sonuçlar doğrulanırsa, Evren’in temel işleyişine dair tüm teorilerin yeniden gözden geçirilmesi gerekecek.

DESI verileri ne gösteriyor?

-- Arizona’daki Kit Peak Ulusal Gözlemevi’nde bulunan DESI teleskopu, 5.000 optik fiber kullanarak galaksileri tarıyor ve Evren’in genişleme hızını ölçüyor.

-- 2024’te ilk kez tespit edilen "sapma", bir yıl sonra daha da güçlendi. Portsmouth Üniversitesi'nden Prof. Seshadri Nadathur, "Kanıtlar şimdi eskisinden daha güçlü. Verilerde bilinmeyen bir hata olmadığından emin olmak için ek testler yaptık" dedi. 

Bilim i̇nsanları: "Büyük bir keşfin eşiğindeyiz"

Bu keşif henüz kesinleşmiş değil, ancak Edinburgh Üniversitesi’nden Kraliyet Astronomu Prof. Catherine Heymans, bilim dünyasında büyük bir heyecan yarattığını belirtiyor:

--- "2024’te kimse tam emin değildi. Ancak artık elimizde daha fazla veri var. Bu, gerçekten büyük bir keşfe dönüşebilir."

Ünlü gökbilimci Prof. Ofer Lahav ise "Bu dramatik bir an. Evren’in doğasını yeniden düşünmek zorunda kalabiliriz" diyerek bu gelişmenin önemini vurguladı.

Karanlık enerji neden değişiyor?

Bu sorunun cevabı hâlâ bilinmiyor. Evren’in temel işleyişini açıklayan mevcut fizik kuralları bu durumu açıklamakta yetersiz kalıyor.

--- Eğer Karanlık Enerji değişiyorsa, bu tamamen yeni bir fizik teorisi gerektirebilir.

Prof. Lahav, bu konudaki belirsizliği şu sözlerle özetledi:

--- “Kim bilir! Eğer bu sonuçlar doğruysa, yeni bir mekanizma keşfetmemiz gerekecek ve bu yepyeni bir teori anlamına gelebilir. Bu yüzden çok heyecan verici!”

50 milyon galaksi üzerinde detaylı araştırma yapılacak

-- -DESI, önümüzdeki iki yıl boyunca 50 milyon galaksi ve diğer parlak cisimleri gözlemleyerek verileri doğrulamaya çalışacak.

--- Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Euclid misyonu da Evren’in derinliklerini inceleyerek daha fazla bilgi sağlayacak.

--- Bilim insanları, Evren’in düşündüğümüzden çok daha karmaşık olabileceğini vurguluyor. Kaliforniya’daki Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı’ndan Andrei Cuceu, "Evren’in işleyişini anlamaya çalışıyoruz ve belki de düşündüğümüzden çok daha karmaşık bir tabloyla karşı karşıyayız" dedi.