10720,36%-0,06
41,82% 0,20
48,55% 0,26
5378,70% 0,78
8923,84% -1,56
İNGİLTERE- 10.09.2025- Bilim insanları, ileri yaşta baba olmanın genetik hastalık riskini düşündüğümüzden daha fazla artırdığını ortaya koydu. İngiltere’deki Wellcome Sanger Enstitüsü’nden araştırmacılar, yaşla birlikte testislerdeki bazı hücrelerin 'bencil' hale geldiğini, yani kendi kopyalarını diğer hücrelerden daha hızlı ürettiğini tespit etti. Bu da hastalık yapan mutasyonların spermde hızla çoğalmasına yol açıyor.
Yaş ilerledikçe mutasyon hızla çoğalıyor
Araştırmaya göre, 30’lu yaşlarının başındaki erkeklerin sperminde her 50 hücreden biri hastalık yapıcı mutasyon taşırken, bu oran 70 yaşında neredeyse 20’de bire yükseliyor. Uzmanlar bu durumun, çocuklarda nörolojik bozukluklar ve bazı kanser türlerinin görülme riskini artırdığını belirtiyor.
Çalışmada 81 erkekten alınan 100 binden fazla sperm örneği, yeni bir DNA dizileme tekniğiyle incelendi. Yöntem, DNA’nın her iki zincirini de eşzamanlı okuyarak hata payını minimuma indiriyor. Bu sayede araştırmacılar, 40’tan fazla gen üzerinde “bencil mutasyonları” tespit etti.
Otizm ve kanser riskiyle bağlantılı olduğu tespit edildi
Sanger Enstitüsü’nden Matthew Neville, “Bu mutasyonlar genelde ciddi nörogelişimsel bozukluklara neden oluyor. Bazıları otizmle ilişkilendirilen genlerde bile görülüyor” dedi. Çalışma ayrıca, bu tür mutasyonların yaşla birlikte doğrusal değil, üstel şekilde arttığını da gösterdi.
Oxford Üniversitesi’nden genetikçi Anne Goriely ise, “Yıllardır yaşlı ebeveyn olmanın risklerinin annelerle sınırlı olduğu düşünülüyordu. Artık babaların da genetik sağlık açısından önemli bir etkiye sahip olduğunu biliyoruz” ifadelerini kullandı.
Araştırma ayrıca çevresel etkenlerin, sigara, alkol ya da obezitenin spermdeki mutasyon oranını anlamlı biçimde artırmadığını, testislerin bu etkenlere karşı koruyucu bir yapıya sahip olabileceğini de ortaya koydu.
