ŞANLIURFA- 17.10.2025- Şanlıurfa’nın Karahantepe ören yerinde, Taş Tepeler Projesi kapsamında yürütülen kazı çalışmaları Neolitik Çağ insanlarının yaşamına dair yeni bulgular sunuyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın “Geleceğe Miras” projesi desteğiyle hız kazanan kazılarda, günlük yaşam alanı olarak kullanılan 30’dan fazla kulübe açığa çıkarıldı.

Neolitik yerleşimin yeni detayları belirlendi

Karahantepe Kazı Başkanı Prof. Dr. Necmi Karul, yapılan kazılarda kamusal yapıların yanı sıra konut tipi alanlarla da karşılaştıklarını söyledi. Karul, bulunan yapıların merkezde yer alan bir kamusal alanın çevresine inşa edildiğini belirterek, yerleşimin planlı bir düzene sahip olduğuna dikkat çekti:

“Açığa çıkarılan alan, merkezde yer alan bir kamusal yapı ve onun çevresine inşa edilmiş kulübelerden oluşan bir yerleşim düzeni sergiliyor.”

'Arı peteği gibi dizilmiş 30’un üzerinde kulübe'

Prof. Dr. Karul, Neolitik Çağ yerleşim alanlarının tasarımına ışık tutan kulübeler hakkında şu bilgileri paylaştı:

“Karahantepe’de günlük yaşamın devam ettiği 30’un üzerinde kulübe açığa çıkardık. Bunlar eski dolguların içerisine ya da ana kayaya oyularak inşa edilmiş yapılar ve bitişik düzenli bir arı peteği gibi düşünebilirsiniz. Farklı boyuttalar; 3 metre çapında olanı da, 6 metre çapında olanı da var. Duvarları da çok simetrik değil, yani oval ve asimetrik duvarlara sahip mekanlar.”

Karul, bu yapılarda dikili taşlar, ocaklar ve yassı taşlarla düzenlenmiş tabanlar bulunduğunu, ayrıca bazı kulübelerde depolama alanları ve öğütme taşları tespit ettiklerini söyledi. 

'Kulübeler zemine gömülü şekilde i̇nşa edilmiş'

Kazı başkanı Karul, bulunan kulübelerin tamamının zemine gömülü olarak inşa edildiğini ve bu alanlarda dönemin insanlarının günlük yaşamlarını sürdürdüklerini belirtti:

“Bu yapıların içi terk edilirken, diğer anıtsal ve kamusal yapılar gibi içlerinin toprakla doldurularak kapatıldıklarını anlıyoruz. Bu işlem sırasında çoğundaki dikili taşların kırıldığını veya oldukları yere devrilerek bırakıldıklarını ardından da doldurmanın yapıldığını görüyoruz.” 

Dikili taşlar restorasyonla yeniden ayağa kaldırılıyor

Karul, kazı alanında bulunan dikili taşların orijinal konumlarının tespiti halinde yeniden yerlerine yerleştirildiğini, parçalı durumda olanların ise restore edilerek ayağa kaldırıldığını söyledi.
Bu çalışmaların, Neolitik dönemde insanların inanç, mimari ve toplumsal yaşamına dair önemli veriler sunduğunu ifade etti.

Neolitik Çağ’ın sırları Karahantepe’de aydınlanıyor

Karahantepe, Göbeklitepe ile birlikte Neolitik Çağ’ın en önemli yerleşim alanlarından biri olarak kabul ediliyor.

Taş Tepeler Projesi, Karahantepe, Göbeklitepe, Sefertepe, Harbetsuvan Tepesi, Çakmaktepe ve çevresindeki diğer yerleşim alanlarını kapsayan geniş bir araştırma projesi olarak yürütülüyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı öncülüğünde yürütülen projeyle, Anadolu’nun ilk yerleşik toplumlarının yaşam pratikleri gün yüzüne çıkarılıyor.