ANKARA-28.08.2025- TBMM’de kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, eski Meclis başkanlarının görüşlerini almak üzere toplandı. Oturuma başkanlık eden TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, daveti kabul eden eski başkanlara teşekkür ederek, “Türkiye’nin demokrasi tecrübesine yön vermiş, yasama faaliyetlerinde engin tecrübelere sahip başkanlarımızın katkısı bizim için çok değerli” ifadelerini kullandı. Kurtulmuş, 10 eski başkanın toplantıya katıldığını, sağlık sorunları nedeniyle 3 ismin davet edilmediğini açıkladı.

Hikmet Çetin: Eline silah almayanlar affedilmeli

Komisyonun ilk sözünü alan 20’nci Dönem Meclis Başkanı Hikmet Çetin, PKK’nın silahlı eylemlerine karışmamış kişiler için af önerisinde bulundu. Çetin, “Dağdan çok insan geldi ve gelecek. Bunlar içerisinde eğer bizim bilgilerimize göre bir eylemi olmamışsa hemen affetmek lazım” dedi. Ayrıca Kürt ve Türk toplumlarının iç içe yaşadığını vurgulayan Çetin, “100 defa referandum yapsanız bağımsızlık çıkmaz” sözleriyle bağımsız bir Kürt devleti ihtimalinin kalmadığını dile getirdi.

Ömer İzgi: Yasaysa yasa, anayasaysa anayasa

21’inci Dönem Meclis Başkanı Ömer İzgi ise terörsüz bir Türkiye hedefi için TBMM’nin üzerine düşeni yapması gerektiğini belirterek, “Yasa çıkarılması gerekiyorsa yasa çıkarılacak. Anayasa'nın değiştirilmesi gerekiyorsa Anayasa değiştirilecek” ifadelerini kullandı. İzgi ayrıca, görevden alınan belediye başkanlarının yerine İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan kayyım atamalarının belediye meclisi üyeleri tarafından seçilmesi gerektiğini savundu.

Bülent Arınç: Fırsatı çok iyi değerlendirmeliyiz

22’nci Dönem Meclis Başkanı Bülent Arınç, 2013-2015 arasındaki çözüm sürecinde yaşadığı deneyimlere değinerek, “Elimizdeki fırsatı çok iyi değerlendirmeliyiz” dedi. Geçmişte kullanılan söylemlerin bir kenara bırakılması gerektiğini vurgulayan Arınç, “Bundan sonrasında önümüze bakalım” ifadelerini kullandı. DEM Parti’nin tutumunu takdir ettiğini dile getiren Arınç, MHP lideri Devlet Bahçeli’nin Abdullah Öcalan çıkışının sürece yön verdiğini kaydetti. Arınç ayrıca, adil bir infaz düzenlemesi ve genel affın gündeme alınması gerektiğini söyledi.

Mehmet Ali Şahin: Terörsüz Türkiye hayal değildir

24’üncü Dönem Meclis Başkanı Mehmet Ali Şahin ise “Terörsüz Türkiye” hedefinin hayal olmadığını belirterek, “Bu komisyonun tek hedefi var. Terörsüz Türkiye’ye nasıl ulaşırız, milli dayanışmayı nasıl sağlarız, kardeşliğimizi nasıl güçlendiririz? Bunun için müstakil hareket edilmeli, silah bırakma süreci hızlandırılmalı” dedi. Şahin ayrıca, bu modelin yalnızca Türkiye için değil, başta Suriye olmak üzere komşu ülkeler için de örnek teşkil edebileceğini vurguladı.

26'ıncı Meclis Başkanı İsmet Yılmaz, Komisyonun dikkatini dağıtacak diğer siyasi konulardan uzak durması gerektiğini ifade ederek, "Partiler üstü bir ortak akılla hareket edilmeli. Silah bırakma sürecinin zamana yayılmasını önlemek bu sürecin bir al-ver süreci olmadığını göstermek için Komisyonu'nun bir an önce silahların bırakılması için ortak bir çağrı yapılması önemli olacaktır" dedi.

27'nci Meclis Başkanı İsmail Kahraman, terör sorunun çözümü için "İlla bir darbeyle ordunun zorlamasıyla değil Meclis'in hür iradesiyle bunu çözmemiz lazım" dedi.

2013-2015 arasında Milli Birlik ve Kardeşlik Projesini anımsatan Kahraman, "2015'te 27 Mart'ta Diyarbakır’da olmuştu Abdullah Öcalan'ın mektubunu merhum Sırrı Süreyya Bey okumuştu güzel bir hava meydana gelmişti yine dış mikserler karıştırdı ve odaklar karıştırdı netice olmadı kendi içimizden ruhumuzla inancımızdan samimiyetle bu mevzuya girersek evvelallah çözeriz diyorum" dedi.

28'inci Meclis Başkanı ve son başbakan Binali Yıldırım, sadece PKK'nın değil bütün uzantılarının da silah bırakmasıyla Terörsüz Türkiye hedefine ulaşılacağını kaydetti. Yıldırım; "Türkiye Cumhuriyeti'nin kırmızıçizgileri tartışmaya kapalıdır. Vatanın sınırları, devletin üniter yapısı, cumhuriyetin temel esasları müzakereye kapalıdır. Anayasa'nın ilk 4 maddesi milletimizin ortak emanetidir" diye konuştu.