ANKARA - 26.06.2025 - Hicri takvim, Peygamber Efendimizin (S.A.V) Mekke-i Mükerreme’den Medine-i Münevvere’ye hicret ettiği sene esasıyla, kameri ayların temel kabul edildiği takvimdir. Hicri takvime göre yılın 1. ve ilk ayı Hicri yılbaşı olan Muharrem 26 Haziran 2025 (Hicri 1447) Perşembe günü itibariyle başlar.

Zilhicce ayından sonra, Hicri takvimde yeni yıla girilir ve Muharrem ayı başlar. Muharrem ayı ile birlikte 1447 yılına girildi. Peki, Muharrem ayı nedir? Muharrem ayı ve önemi nedir? Muharrem ayı orucu ne zaman tutulur? Aşure günü ne zamandır? Muharrem ayı namazı nasıl kılınır? 10 Muharrem 1447 yani 5 Temmuz 2025 Cumartesi Aşure günüdür.

Muharrem Ayı Ne Zaman Başlıyor ve Bitiyor?

Hicri takvime göre her Muharrem ayı geldiğinde yeni yıla girilir. 2025 Muharrem ayı ise 26 Haziran Perşembe günü başlar. Bu sene hicri takvime göre 1446 yılından 1447 yılına giriliyor. Böylece İslamiyet’te yeni yıl tebrik ediliyor ve şöyle bir örnek mesajla kutlanıyor: “Yeni hicri senenizi tebrik eder, ilmi-manevi inkişafımız için yeni bir başlangıç olmasını diler, ümmet-i Muhammed’in huzuru ve muhafazasına ve daha nice hayırlara vesile olmasını Cenab-ı Hak’tan niyaz ederiz.” 

Muharrem ayı ne zaman diye baktığımızda Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından açıklanan dini günler ve hicri aylar takvimine göre 1 Muharrem 1447 – Miladi takvime göre 26 Haziran 2025 Perşembe gününe denk gelir. Yani Muharrem ayı 2025 yılında 26 Haziran Hicri yılbaşıdır. Muharrem ayı ne zaman bitiyor diye incelediğimizde ise 25 Temmuz 2025 Cuma Muharrem ayının son günüdür. 26 Temmuz 2025 Cumartesi günü Safer ayının ilk günüdür. (1 Safer 1447)

Aşure günü Muharrem ayının içindedir. Her hicri yıl 10 Muharrem Aşure günüdür. Muharrem ayı aşure günü içinde idrak edilir ve 2025 yılında 5 Temmuz 2025 Cumartesi günüdür. Muharrem ayı hangi ay olarak her miladi yıla göre değişkenlik gösterir. Bu yıl Haziran ayı sonunda başlayan Muharrem ayı gelecek yıl 10 gün daha geri gelir ve Haziran ayının ortasında başlar. Yani her yıl yaklaşık 10 gün öne gelir. Muharrem ayı kaç gün sürdüğüne bakarsak yaklaşık 30 gün olarak yanıt buluruz. 

Muharrem Ayı Önemli Günler Takvimi

Kelime anlamı itibariyle haram kılınan, yasaklanan, kutsal olan, saygı duyulan anlamlarına gelen Muharrem ayı savaşmanın haram kabul edildiği dört aydan biridir. Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Recep dört haram aydır. Muharrem ise Hicri takvim sıralamasına göre bunların birincisidir. Oruç ibadeti ve aşure ikramlarıyla kıymetlenen, haram aylardan biri ve hicri yıl başlangıcı olması hasebiyle Muharrem ayı İslamiyet’te oldukça önemlidir.

Peygamber Efendimiz (S.A.V) hadis-i şerifinde “Şüphesiz ki, zaman döndü, dolaştı Allah’ın gökleri ve yerleri yarattığı gündeki şekline geldi. Sene on iki aydır, bunlardan dördü haramdır ki üçü peş peşedir, bunlar da Zilkade, Zilhicce, Recep ve Muharremdir.” buyurmuştur. Hz. Ömer’in halifeliği devrinde 638 yılında Resul-i Ekrem’in Mekke’den Medine’ye hicretinin resmi takvim başlangıcı olarak kabul edilmesiyle muharrem hicri yılın ilk ayı olarak belirlenmiştir.

Arap hükümdarları yeni yılın ilk gününe saygı gösterir ve tebrikleri kabul etmek üzere törenler düzenlerlerdi. Osmanlılar döneminde de muharrem ayında devlet erkânı padişahın huzuruna çıkarak yeni yılı tebrik eder ve padişahtan “muharremiyye” denilen hediyeleri alırlardı.

Muharrem Ayında Neler Yapılmalıdır?

Muharrem ayı Hicri takvimde sene başı olması nedeniyle bir Müslüman’a geçtiği yılın muhasebesini yaptırır. Şuurlu bir Müslüman, geride bıraktığı yılda ne yaptığını, vaktini nerede harcadığını, sorumluluklarını ne kadar yerine getirdiğini sorgular. Her şeyden önce tövbe ve istiğfar etmelidir. Zilhicce ayının son gününü oruçlu geçirip sene sonu duasını yaparak yeni hicri seneye umutlarla, dualarla ve oruçla girmelidir. Nitekim yeni senenin ilk gününü oruçlu ve şükür içinde geçirmek bereketli olacaktır. Ayrıca mübarek gün ve gecelerde kaza namazları olanların öncelikle kaza namazları uygundur. Kur’an-ı Kerim okumak ve anlamak, dini eserlerden istifade etmek, zikir ve salavatla meşgul olmakta unutulmamalıdır. Muharrem ayı duası ilk gece kılınan namazların ardından edildiği gibi ay içinde de zikir ve ibadetlerin ardından dua edilebilir. 

Muharrem Ayı İle İlgili Hadis-i Şerifler

Hürmet edilen manasına gelen Muharrem ayı. İslam takviminin ilk ayı olduğu gibi önemli hadiselerle birlikte hadis-i şeriflerde zikredilmiştir. Hadislerin büyük oranı oruç tutulmasının sevabı ile ilgilidir. Muharrem ayı ile ilgili hadisler aşağıdaki gibi sıralanabilir.

Peygamber Efendimiz (S.A.V) şöyle buyurmuştur: “Ramazan’dan sonra en faziletli oruç, Allah’ın ayı olan Muharrem’de tutulan oruçtur. Farz namazlardan sonra en faziletli namaz da gece namazıdır.” (Müslim, Sıyâm, 202-203 [1163]).

Hz. Peygamberimiz (S.A.V) "Muharrem ayı Allah’ın ayı" diye nitelendirilmiştir (Müslim, Sıyâm, 202-203 [1163]).

Allah Resulü (S.A.V) diğer bir Hadis-i Şerif'te şöyle buyurmuştur: “Âşûrâ günü orucunun önceki yılın günahlarına keffâret olacağını zannederim.” (Müslim, Sıyâm, 196-197 [1162]) buyurmuştur.

Muharrem Ayında Yapılacak Zikir ve Tesbihler

Muharrem Ayı, İslam takvimine göre Hicri yılın ilk ayıdır ve dini açıdan büyük bir öneme sahiptir. Muharrem ayında zikir yapmak, Allah'ı (c.c.) anmak ve O'na olan sevgi ve bağlılığı ifade etmek, Allah Resulüne salat ve selamda bulunmak (S.A.V) güzel bir ibadet şeklidir. Zikir, kişinin Allah ile olan bağını güçlendiren, ruhunu arındıran ve huzur veren manevi bir uygulamadır.

Muharrem ayında yapılabilecek bazı zikirler şunlardır:

Kelime-i Tevhid: "Lâ ilâhe illallah, Muhammedun Rasûlullah." İslam'ın temel inancını ifade eden bu zikir, Allah'ın birliğini ve Hz. Muhammed'in peygamberliğini ilan eder.  “Allah'tan başka ilah yoktur, Muhammed Allah'ın elçisidir” anlamına gelmektedir.

Salavat-ı Şerife: "Allahümme salli alâ Muhammedin ve alâ âli Muhammed." Sevgililer sevgilisi Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'e (S.A.V) salavat getirmek, sevap kazandırır ve manevi bağışlama sağlar.

Subhanallah, Elhamdülillah, Allahu Ekber: Allah'ı (c.c) yüceltmek, O'na şükretmek ve O'nun yüceliğini anmak için bu zikirleri tekrar etmek yaygındır.

Ayet-el Kürsi: "Allahu lâ ilâhe illâ hüve'l-Hayyü'l-Kayyûm..." Bu ayet, Allah'ın yüceliğini ve güçlülüğünü anlatır ve sık sık okunması önerilir.

"Allah, O Allah’tır. O, yegâne hak mâbuddur ki O’ndan başka İlâh yok, yalnız O; daima yaşayan, duran, tutan, her an bütün hilkat üzerinde hâkim, Hayy ü Kayyum ancak O’dur. Ne gaflet basar O’nu, ne uyku. Göklerde, yerde ne varsa hepsi O’nundur. Kimin haddine ki izni olmaksızın O’nun yanında şefaat edebilsin? Allah, yarattıklarının işlediklerini, işleyenlerini, geçmişlerini, geleceklerini bilir. Onlar ise O’nun bildiklerinden yalnız dilediği kadarını kavrayabilir; başka bir şey bilemezler. O’nun kürsüsü, ilmi bütün gökleri ve yeri kucaklamıştır ve bunların koruyuculuğu, bunları görüp gözetmek kendisine bir ağırlık da vermez. O, öyle ulu, öyle büyük ve yücedir."

Tesbihat: Subhanallah, Elhamdülillah, Allahu Ekber gibi kelimeleri belirli sayılarda tekrar ederek yapılan zikirlerdir.