Kazan'da 22-24 Ekim 2024 tarihlerinde gerçekleşen son dönemin en önemli zirvelerinden biri olan BRICS Zirvesinin ardından Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Hürriyet Gazetesinin sorularını yanıtladı. BRICS üyelik süreçlerinden Ortadoğu'daki gelişmelere kadar çeşitli konular hakkında açıklama yapan Lavrov, Türkiye ve Suriye ilişkilerinin normalleşmesi hakkında da konuştu.
Ortadoğu'da bir yılı aşkın süredir devam eden İsrail- Filistin çatışmalarında gün geçtikçe artan gerginlik konusunda konuşan Lavrov, Ortadoğu'da sürdürülebilir barışın garanti edilebilmesinin tek yolunun 1967 sınırları doğrultusunda Filistin devleti kurulması olduğunu vurguladı. Devam eden çatışmalara çözüm bulunamamasının Gazze'de on binlerce, Lübnan'da ise binlerce kişinin canına mal olduğunu belirten Lavrov, Rusya'nın İsrail'in Hamas ve Hizbullah siyasi liderlerini ve üst düzey İranlı askeri yetkilileri öldürmesini
Kazan'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yaptığı görüşme hakkında konuşan Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Türkiye- Suriye ilişkilerinin normalleşmesinin, Suriye'de sürdürülebilir istikrar ve Ortadoğu bölgesinde güvenliğin güçlendirilmesi açısından büyük önem taşıdığını söyledi. Rusya'nın Türkiye ve Suriye arasındaki ihtilafları ortadan kaldırmak için tutarlı bir çaba sarf ettiğini söyleyen Lavrov, geçen yıl Moskova’da, Rusya-İran-Suriye-Türkiye dörtlü formatı çerçevesinde yapılan görüşmelerin Şam ve Ankara'nın pozisyonlarında ortaya çıkan görüş ayrılıkları nedeniyle duraklamasına neden olduğunu ancak her iki başkentten diyaloğun yeniden başlatılmasına ciddi ilgi duyulduğuna dair sinyaller geldiğinden, müzakere sürecinin hızla yeniden başlatılmasını aktif bir şekilde teşvik edeceklerini belirtti.
Türkiye'nin Ukrayna krizinin çözümüne yönelik çabalarını takdir ettiğini söyleyen Lavrov, '2022 ilkbaharında Türk tarafının, İstanbul'da Kiev'in temsilcileriyle istişareler için bir platform sağladığını ve Tahıl Anlaşması'nın imzalanmasında katkıda bulunduğunu' söyledi. Lavrov, "İstanbul’daki müzakereler, Vladimir Zelenski’nin çatışmayı durdurabilecek ve ilgili tarafların çıkar dengesini sağlayabilecek anlaşmalara girmesini yasaklayan Anglo-Saksonlar tarafından 'gömüldü'” dedi. Lavrov, Rusya'nın çözüme açık olduğunu ancak geçici bir ateşkesten ziyade, çatışmanın temel nedenlerini ortadan kaldırılarak sona erdirmesinden yana olduklarını vurguladı. Dışişleri Bakanı, "Bunlar arasında NATO’nun doğuya doğru genişlemesi, Rusya’nın hayati güvenlik çıkarlarına yönelik tehditler oluşturulması ve Kiev rejiminin Rusların ve Ukrayna’daki Rusça konuşan sakinlerin haklarının ihlal edilmesi yer alıyor" dedi.
Lavrov, 2024 Haziran ayında Devlet Başkanı Vladimir Putin'in ortaya koyduğu barış inisiyatifine Ukrayna'nın verdiği yanıtın, silahlı kuvvetlerini Kursk Bölgesi'ni istila etmesi ve diğer sınır bölgelerindeki hedeflere daha saldırısında bulunması olduğunu belirtti. Dışişleri Bakanı Lavrov, Rusya topraklarının derinliklerine saldırmak için Batı yapımı uzun menzilli füzeleri kullanma olasılığını tartışılırken Vladimir Zelenski'nin Moskova ile müzakereleri yasaklayan kararnamesinin iptal edilmediğini, bu durumda Türkiye dahil herhangi bir ülkenin arabuluculuk çabalarının başarılı olmasının mümkün olmadığını söyledi. Ayrıca Türkiye- Ukrayna arasında askeri-teknik alandaki işbirliğinin devam etmesinin, Türk silahlarının, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri tarafından Rus askeri personelini ve sivil vatandaşları öldürmek için kullanılmasının, Türkiye'nin arabuluculuk hizmeti sağlama isteğinin şaşkınlık yaratmamasının mümkün olmadığını vurguladı.
Türkiye'nin BRICS'e katılımının oybirliğiyle karar vereceklerini söyleyen Lavrov, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 'Rusya ile Sinop Nükleer Santrali için ciddi adımlar atabiliriz' açıklaması için 'Türk hükümetinin, santralin inşaat projesinin nasıl, hangi temelde ve kimin katkılarıyla gerçekleştirileceğine karar vermesinin ardından Rusya'nın katılımına ilişkin parametreler üzerinde anlaşmaya varılabileceğini' belirtti. İki ülkenin de bu durumdan kazançlı çıkacağını belirten Lavrov, 'ABD'nin Rusya ile ticaret yapmaya ilgi duyan yabancı ortakların imkanlarını kısıtlamaya çalıştığının ve Türkiye'nin de bir istisna olmadığını' söylüyor. Lavrov, "Pratik işbirliğimizin perspektifleri, uzmanların yakın gelecekte karşılıklı olarak kabul edilebilir çözümler bulup bulamayacağına bağlıdır” dedi.
Dışişleri Bakanı Lavrov, herhangi bir başkan adayı tercihlerinin olmadığı belirterek, "Seçimleri kim kazanırsa kazansın, ABD’nin Rus düşmanlığı çizgisinin değişeceğine dair bir perspektif görmüyoruz. Amerikalılar birbirimizin çıkarlarına saygı ve karşılıklılık ilkesi temelinde dürüst bir anlaşma yapma niyetlerinin ciddiyetini ortaya koyarlarsa ve ortaya koyduklarında, biz kendi adımıza diyaloğa hazır olacağız” dedi.
