ANKARA - 08.07.2025 - Birleşmiş Milletler (BM) Orman Forumu Başkanı ve orman yüksek mühendisi İsmail Belen, BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından yayımlanan “Dünyanın Ormanlarının Durumu 2024” raporunu değerlendirdi. Belen, dünya genelinde ormanların yangın, zararlılar ve aşırı kullanım gibi baskılar nedeniyle alan ve kalite kaybı yaşadığını vurguladı. Bu durumun parçalanmış ekosistemlere yol açtığını belirten Belen, 2023 yılında yangınlar nedeniyle 6.687 megaton karbondioksit salındığını, bunun da Avrupa Birliği’nin yıllık fosil yakıt emisyonunun iki katı olduğunu ifade etti.

Belen’in verdiği bilgilere göre, her yıl dünya genelinde ortalama 340 ila 370 milyon hektar alan yangınlardan etkileniyor ve bunun 67 milyon hektarı doğrudan ormanlık alanlardan oluşuyor. Son on yılda yangınların yılda ortalama %5,4 arttığını söyleyen Belen, iklim değişikliğinin bu artışın başlıca sebebi olduğunu kaydetti.

Türkiye ormanlarını hem büyüttü hem de verimliliğini artırdı

İsmail Belen, Türkiye’nin orman politikalarının örnek teşkil ettiğini belirterek, orman alanının 1973’te 20,2 milyon hektardan 2024’te 23,4 milyon hektara yükseldiğini aktardı. Türkiye’deki ormanların verimlilik oranı ise aynı dönemde %44’ten %59’a çıktı. Orman serveti de %92 artışla 935 milyon metreküpten 1,8 milyar metreküpe ulaştı.

Dünya genelinde 1970’lerden bu yana orman alanları azalırken, Çin, Hindistan ve Türkiye gibi ülkeler bu trendi tersine çevirmeyi başardı. FAO verilerine göre Türkiye, 2015 yılında orman varlığını artıran ülkeler arasında 46. sıradayken 2020 yılında 27. sıraya yükseldi. Aynı yıl, dünyada en fazla ağaçlandırma yapan ülkeler arasında Avrupa’da birinci, dünyada ise dördüncü sıraya yerleşti.

Yangınlara müdahalede Türkiye öncü konumda

Türkiye, orman yangınlarına hazırlık ve müdahale kapasitesiyle de öne çıkıyor. Müdahale süresi ortalama 15 dakikaya kadar düşürülmüş durumda ve bu sürenin 12 dakikaya indirilmesi hedefleniyor. Yangınla mücadelede yaklaşık 25 bin personel görev yaparken, 100’e yakın helikopter ve 30 uçak aktif olarak kullanılıyor.

Türkiye’de 12 orman fakültesi, 22 bin kayıtlı orman mühendisi ve 200 yıllık geçmişe sahip güçlü bir ormancılık teşkilatı bulunuyor. Antalya’da yer alan yangın eğitim merkezi ise dünya çapında faaliyet gösteriyor.

Orman yangınları kuzeye kaymaya başladı

Belen, iklim değişikliğiyle birlikte yangın riskinin coğrafi olarak kuzeye kaydığına dikkat çekti. Trabzon, Artvin, Karabük ve Kastamonu gibi Karadeniz illeri artık yangına hassas bölgeler arasında yer alıyor. Bu durumun sadece Türkiye’ye özgü olmadığını belirten Belen, Kanada, Sibirya ve İskandinav ülkelerinde de benzer tehditlerin ortaya çıktığını söyledi.

Ormanlar toplumun ortak değeridir

Belen, sürdürülebilir yapı malzemeleri arasında öne çıkan ahşabın çelik ve çimentoya kıyasla çok daha düşük karbon salımı yaptığını belirtti. Aynı zamanda yerli, yenilenebilir ve enerji kaynağı olan ahşabın teşvik edilmesi gerektiğini vurguladı.

Orman Genel Müdürlüğü’nün liderliğinde yürütülen gönüllü eğitim çalışmaları, sivil toplum kuruluşları, öğrenciler ve orman köylülerinin sürece dahil edilmesini sağlıyor. Belen, “Ormanlar yalnızca devletin değil, toplumun ortak değeridir” diyerek orman bilincinin yaygınlaştırılması gerektiğine işaret etti.