ANKARA - 03.04.2025 - Queen's University Belfast tarafından yürütülen ve Journal of Hazardous Materials dergisinde yayımlanan araştırma bulgularına göre, potansiyel olarak zararlı maddelerin sakız çiğneme yoluyla vücuda nasıl girebileceğini gösterdi.

Mikroplastiklerin ve nanoplastiklerin insan vücudu üzerindeki uzun vadeli etkilerinin bilinmediğini belirten uzmanlar, tek bir sakızın bir saat çiğnedikten sonra bir kişinin tükürüğünde 250 binden fazla mikroplastik tespit edildiğini ortaya koydu.

Mikroplastiklerin, sentetik giysilerden elde edilen mikrofiberler gibi daha büyük plastik maddelerin parçalanması sonucu ortaya çıkan küçük plastik parçacıklar olduğunu belirten uzmanlar, çalışmada bunların da tükürükte bulunan nanoplastikler adı verilen daha da küçük parçalara ayrılabileceği dile getirdi.

Araştırma makalesinin yazarlarından ve Queen's Biyolojik Bilimler Okulu Küresel Gıda Güvenliği Enstitüsü'nden Dr. Cuong Cao, çalışmanın mikro ve nanoplastik kirliliğine ilişkin 'küresel endişenin' ele alınmasına katkıda bulunduğunu söyledi.

Çalışmanın 'bu plastikleri tespit etmek için etkili ve erişilebilir bir yöntem sunarken, sakız gibi gözden kaçan maruziyet kaynaklarını da ortaya çıkardığını' belirten Cao, “Bulgularımız mikro ve nanoplastik tespitindeki boşlukları doldurmakta ve farkındalığı artırmanın ve sakız çiğnemenin tanınmayan bir plastik maruziyet kaynağı olduğunu vurgulamanın öneminin altını çizmektedir" dedi.

Araştırmacılar, çiğneme yoluyla tükürüğe ne kadar partikül girdiğini değerlendirmek üzere 'otomatik Raman spektroskopisi' adı verilen bir teknik kulladıklarını belirtti.

'Güvenli bir çiğneme süresi yok'

Araştırmacılar, mikro ve nanoplastiklerin çeşitli yollarla vücuda girebilecek potansiyel bir sağlık tehlikesi olduğunu ve son araştırmaların bu küçük plastik parçacıkların tüketiminin sindirim sistemine, akciğerlere ve üreme sistemine zarar verebileceğini gösterdiğini söyledi.

Toplanan tükürük örneklerinin üç gruba aydıldığını belirten araştırma ekibinin bir parçası olan Udit Pant, "İlki 0-20 dakika, sonra 20-40 dakika ve son olarak da 40-60 dakika içindeydi. Şok edici bir şekilde, tüm örneklerde mikro ve nanoplastik izleri bulundu, bu da güvenli bir çiğneme süresinin olmayabileceğine işaret ediyor” dedi.

Pant açıklamasını şu cümleler sonlandırdı:

Bu partiküllerin insan vücudu üzerindeki uzun vadeli etkileri bilinmediği için bu durum endişe vericidir. Bununla birlikte, bu çalışmayı gerçekleştirirken kullandığımız yenilikçi yaklaşımın, plastik kirliliğinin azaltılmasına yardımcı olmak için umut verici ve daha uygun maliyetli bir araç sunacağını umuyoruz.