Çırpınırdı Karadeniz" yazarı
Osmanlı ordusunda , balkanlar ve Trablusgarp bölgesinde bizzat savaşmış, BÜYÜK KAHRAMAN AHMET CEVAD'I NE KADAR TANIYORUZ ?
Ismarladım nişanlıma- Ben Turana gidiyorum.
Gardaşımı kurtarmaya, Türkistan’a gidiyorum.
Diyen
"Çırpınırdı Karadeniz" yazarı AHMET CEVAT 13 Ekim 1937 de KATİL STALİN TARAFINDAN TURANCI OLDUĞU GEREKÇESİ İLE İDAM EDİLMİŞTİR
Ahmet Cevat’ın yaratıcılığında Azerbaycan’ın istiklal konusu da, Alibey Hüseyinzade’den ilham almış Ziya Gökalp’ın “Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak” fikri ile mayalanmıştır.
Türkçülüğün fikir babaları bu üç formülü bir arada yaşatmak gerektiğine inanıyorlardı.
Azerbaycan, bayrağındaki üç rengi bu formülden almıştı: mavi - Türklük, yeşil - İslam, kırmızı – Muasırlaşmak.
Ahmet Cevat idam edilen büyük Turancı
Vatan sevmenin, Turan sevdalısı olmanın bedelini hayatıyla, canıyla kanıyla ödedi
13 Ekim 1937 de KATİL STALİN TARAFINDAN TURANCI OLDUĞU GEREKÇESİ İLE İDAM EDİLMİŞTİR
“Sevgili Türk mefkuresine birinci yol gösteren üstad Ali Bey Hüseyinzade Hazretlerine takdim”
diye başlayan Ahmet Cevad’ın 1918’de Gence’de kendi el yazısıyla Hüseyinzade Ali Turan’a gönderdiği Karadeniz (nam-ı diğer Çırpınırdın Karadeniz) şiiri.
“Turan öyle bir mukaddes Kâbe’dir ki, her bir taşı
Gölgesinde düşer yere Türkün eğilmeyen başı ”
Diyen Ahmet Cevat
Şiirleri ve hayatından kesitler
Atıldı dağlardan zafer topları,
Yürüdü ileri asker Bismillah.
O, Han sarayında çiçekli bir kız,
Bekliyor bizleri zafer Bismillah
1912 yılında Balkan savaşlarında, hemen arkasınca da Birinci Dünya Savaşında Osmanlı ordusu saflarında savaştı.
Ahmet Cevat, Balkan Savaşında Osmanlı Ordusu’nun Kafkas Gönüllüleri sırasında Trablusgarp’ta savaştı.
1914 yılından itibaren “Bakü Müslüman Cemiyet-i Hayriye” hattıyla Rusya işgali altındaki Batum, Artvin, Trabzon, Rize, Kars, Ardahan, Çıldır gibi bölgelerde gönüllü olarak çalıştı, ermeni-Rus zulmüne uğrayan yerli halklara yardımda bulundu.
Bu dönemde yazdığı rapor-mektuplar, makaleler o devrin birer tarihi salnamesidir.
Türklük sevdalısı olan Ahmet Cevat, “… 1912 yılında (…) Kafkas Gönüllü Kıtası’na katıldı. (…) Balkan Cephesi’nden Azerbaycan’a dönen Ahmet Cevat, 1. Dünya Savaşı’nda da Doğu Cephesi’nde Ruslara ve Ermenilere karşı hep ön safta çarpıştı.
Ermeni zulmüne uğrayan Türk illerinin; Erzurum’un, Kars’ın esir, yaralı ve sahipsiz insanlarına merkezi Azerbaycan’da bulunan Hayriye Cemiyeti’nin bir üyesi olarak yardıma koştu.
Savaş yıllarında makaleler ve şiirler yazmaktan geri durmadı.
Kafkas Harekatına başlayan Türk Ordusu’nu destekledi. (…) 28 Mayıs 1918 yılında kurulan Azerbaycan Cumhuriyeti’nin meclisine üye seçildi. (…) Dilde, fikirde, iş’te birlik ülküsüne ve Türk kültür birliği fikrine” yöneldi.
Bu yöneliş çok kısa sürdü.
Çünkü 27 Nisan 1920’de Kızıl Ordu Azerbaycan’ı işgal etti.
Ülkemizde Türklük ve yurt sevdalılarının destan türküsü olan ‘Çırpınırdın Karadeniz’ adlı şiirini, Osmanlı Devleti Birinci Dünya Savaşı’na katıldığında, 1914’te yazmıştır.
Türklüğün göz bebeği Osmanlı Devleti’nin, Kafkasya’da Azerilerin tam bağımsızlığına verdiği desteği ölümsüzleştiren bu şiir, Türk Dünyasının milli marşı niteliğini taşımaktadır.
Onun ‘Türk Birliği Ülküsü’ Avrasya Türklüğünün diğer aydınları gibi ölümüne savunuldu.
Bolşevik Rus Diktatörlüğü tarafından binlerce Türk aydınının kendilerinden haber alınamayacak biçimde şehit edilmesi, bu yüce ülküyü yok edememiş aksine bu gün Avrasya’da Rusları da kuşatacak düzeyde benimsenme sürecine girmiştir.
Ahmet Cevat’ın yaratıcılığında Azerbaycan’ın istiklal konusu da, Alibey Hüseyinzade’den ilham almış Ziya Gökalp’ın “Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak” fikri ile mayalanmıştır.
Türkçülüğün fikir babaları bu üç formülü bir arada yaşatmak gerektiğine inanıyorlardı.
Azerbaycan, bayrağındaki üç rengi bu formülden almıştı: mavi - Türklük, yeşil - İslam, kırmızı – Muasırlaşmak.
1917’de Ardahan için:
Karları boyamış mazlumlar kanı,
Ölenler çok, fakat mezarı hanı?
Bu derde ağlayım, bırak doyunca,
Garip sesi duydum, imdada geldim.
diyen şair 1918’te Azerbaycan’ı Ermeni-Rus Bolşeviklerinden kurtarmaya gelen Kafkas İslam ordusuna hitaben şöyle yazıyordu:
Şu karşıki duman çıkan bacadan
Sen gelmeden iniltiler çıkardı
Gecikseydin, mazlumların feryadı
Yeri, göğü kâinatı yakardı. Yürü Gülümsüyor doğan güneş yüzüne
Düşmanları yenip Bakü’ye giren Türk Ordusuna hitaben “Bismillah” şiirini yazar:
Atıldı dağlardan zafer topları,
Yürüdü ileri asker Bismillah.
O, Han sarayında çiçekli bir kız,
Bekliyor bizleri zafer Bismillah.
1918’de “Bu parça Bakü’yü fetheden askerlere ithaf edilir” yazısıyla “TÜRK ORDUSUNA” şiirini yazar:
Ey şanlı ülkenin şanlı ordusu,
Unutma Kafkas’a girdiğin günü!
Gelirken kovmağa Turandan Rus’u,
Ayağını Kara deniz öptü mü?!
İlk atarken eski burca adımı,
Kars kalesi selam topu attı mı?
Sen yaparken orda zafer şenliği,
Mağlup düşman kaşlarını çattı mı?
Çıktığın gün Allah-u Ekber Dağına
Dağıstan dağları kipte eyledi!
Baktım ki, sarayın viran tağına
«Sen gelirsen, şen olurum!» söyledi!
Geldiğin gün Kürün akar-baharı
Eski günahlardan silkindi, çıktı!
İşitip Cümrü’de tekbir sesini
Araz sevincinden dünyayı yıktı!
1919’da bayrağa “Dinin direği” hesap ettiği bayrağına “Giderken Turana çıktın karşıma” diyen hazin sevgiyle överek, yeni kurulmuş Azerbaycan Halk Cumhuriyeti’ni Turan’ın temel taşlarından biri olarak görür:
Türkistan yelleri öpüp alnını
Söylüyor derdini sana, bayrağım!
Üç rengin eksini Kuzgun denizden
Armağan yollasın yara, bayrağım!
1918’de yazdığı “Marş” adlı şiirinde şöyle der:
Ismarladım nişanlıma-
Ben Turana gidiyorum.
Gardaşımı kurtarmaya
Türkistan’a gidiyorum.
Rahmetli Muhsin Yazıcıoğlu, “Vatan sevmenin çilesini biz çektik, edebiyatını onlar yaptı” derdi. Ahmet Cevat, Vatan sevmenin edebiyatını - vatanın çilesini çeke çeke yaptı, hem de sonuna kadar. Bu da yetmedi,
“Turan öyle bir mukaddes Kâbe’dir ki, her bir taşı
Gölgesinde düşer yere Türkün eğilmeyen başı ”
söyleyen şair, Vatan sevmenin bedelini hayatıyla, canıyla, kanıyla ödedi.
Peki, neresiydi Vatan?
Azerbaycan mı? Türkiye mi? Türkistan mı?
Ahmet Cevat şiirlerinin sadece adları onun Vatan kavramını açıklıyor:
Azerbaycan, Kafkasya, İstanbul, Türkistan, Irak, Volga, İdilboyu, Sibirya, Türk Ordusuna, Türk Bayrağına.
20.yy. başlarında milli Türk münevverleri için, tıpkı Ziya Gökalp’ın anlattığı gibiydi Vatan:
Vatan ne Türkiye’dir Türklere, ne Türkistan,
Vatan, büyük ve müebbet bir ülkedir:
TOYŞAD
