Akran Zorbalığı Nedir?
Akran zorbalığı
Bu kavram hakkında ne kadar bilgiliyiz?
Çocuklarımız akranlarına zorbalık yapıyor mu? Ya da akran zorbalığına maruz kalıyor mu?
Ne kadar farkındayız?
Hemen her yaşta karşılaşabileceğimiz akran zorbalığı daha çok 9 ile 15 yaş arasında yani ergenliğe geçiş döneminde olan çocuklarda görülüyor. Çocuklar arasında oluşan gruplaşmalar, popüler olma ve beğenilme isteği gibi etkenler akran zorbalığını besliyor.
Çocuklar arasında gerçekleşen tehdit etme, küfür etme, fiziksel görünüş ya da dış görünüş ile dalga geçme, fiziksel şiddet uygulama, arkadaş gruplarına almayıp yalnız bırakılma gibi davranışlar çocukta ileriye dönük çok büyük psikolojik travmalar oluşturuyor.
Sözlü, fiziksel ve psikolojik zorbalığın yanı sıra çocuklarımız bir de siber zorbalık ile karşı karşıya kalıyor ki, son olarak Beylikdüzü’nde bir restorana yemeğe giden 4 çocuktan 3’ü arkadaşlarına şiddet uygulayıp bir de kameraya alarak sosyal medyada paylaşıyor.
Zorbalığa maruz kalan çocuk fakat zorbalık yapan da çocuk
Akranına zorbalık yapan çocuklar bunu neden yapıyor?
Beğenilme, popüler görünme gibi nedenler birer etken fakat bir çocuk buna neden ihtiyaç duyar?
Aile eğitimi akran zorbalığının önüne geçebilir mi?
Eğitim elbette ailede başlar. Öncelikle ebeveynler çocuklarına, arkadaşlarına nasıl davranması gerektiğini öğretmeliler. Bu eğitimi alamayan, şımarık yetiştirilen çocuklar bencillik duygusuyla arkadaşlarını dışlayıp tek olma duygusu besleyebilirler ve arkadaşlarına zorbalık yapabilirler.
Bunların dışında ailesi tarafından değerli olduğu hissettirilemeyen, başarısızlık, beceriksizlik gibi sözel şiddet içeren konuşmalara, ve aile içerisinde kendisine ya da bir başkasına uygulanan şiddete maruz kalan çocuklar gözlemlerinden yola çıkarak psikolojisini rahatlatmak için bir başka arkadaşını kendi durumuna getirmek isteyebilir.
Tüm bunlar çocuğu akranlarına zorbalık yapmaya itebilir.
Çocuğumuzun zorbalığa maruz kaldığını nasıl anlayabiliriz?
9/ 15 yaşları çocuğun ergenlik dönemi olduğundan duygu değişimleri normal kabul edilse de, ciddi duygu değişimleri, içe kapanıklık, kendini değersiz hissetme, fiziksel görünümü beğenmeme, kendini yetersiz hissetme ve çabuk sinirlenme gibi durumlar çocuğun akran zorbalığına maruz kaldığını işaret eden ciddi belirtilerdir.
Ailesi tarafından bu belirtilerin ciddiye alınıp içinde bulunduğu durumla ilgili harekete geçilebilen şanslı çocuklarımız var fakat çocuğunu fark etmeyen ebeveynler de oldukça fazla. Aileden sonra bu duruma el atması gereken ve çocuklara her eğitimi verdiği gibi bununla ilgili de eğitim vermesi gerekenler öğretmenlerimizdir. Belki de ders öncelerinde verilen 10’ar dakikalık nasihatler çocukların şimdilerine ve geleceklerine önemli ölçüde katkı sağlayacaktır.
Sosyal medya, diziler, filmler ya da oyunlar akran zorbalığına teşvik ediyor mu?
Televizyon ya da sosyal platformlarda yayınlanan dijital içeriklerde, dizilerde, filmlerde bulunan gruplaşmalar ve karakterler çocuklar tarafından örnek alınabilirken, son zamanlarda senaryo içeriklerine bakıldığında akran zorbalığına teşvik eden bir çok yapım bulunuyor. Maalesef çocuklar buradaki karakterleri rol model alabiliyor.
Tüm bunlar değerlendirildiğinde aile içindeki, okul içindeki eğitimlerle ve hatta gözümüzün gördüğü herhangi bir yerdeki durumlara küçük müdahalelerle, çocuklarımıza kırmanın ve kırılmanın ne denli kötü bir şey olabileceğini öğreterek, onlara yeterli empati ve vicdani eğitim sunulmasıyla hem akran zorbalığının önüne geçebilir hem de gelecek neslin vicdanlı, ülkesine yararlı bireyler olarak yetişmesini sağlayabiliriz. Unutmayalım ki eğitim sadece ailede değil her yerdedir.