Çocuk Hakları Günü’nde Çocuklarımız
BM Genel Kurulu 20 Kasım 1959'da Çocuk Hakları Bildirgesini yayınlayıp, 20 Kasım 1989'da Çocuk Haklarına Dair Sözleşmeyi kabul etmiştir. O günden bu yana 20 Kasım Çocuk Hakları Günü olarak kutlanmaktadır.
196 ülke tarafından benimsenen ve 2 Eylül 1990 yılında ABD'nin New York eyaletinde yürürlüğe giren sözleşme sadece Somali ve ABD tarafından imzalanmamıştır.
Bugün çocuk hakları günü, gelin bu sözleşmenin geçerlilik payının ne kadar olduğunu, sözleşmenin bazı maddelerine ülkemizden ve dünyadan örnekler vererek değerlendirelim.
6. Madde:
- Taraf Devletler, her çocuğun temel yaşama hakkına sahip olduğunu kabul ederler.
- Taraf Devletler, çocuğun hayatta kalması ve gelişmesi için mümkün olan azami çabayı gösterirler.
Bu sene yapılan savaşlardaki son verilere göre,
Ukrayna-Rusya savaşında ölen çocuk sayısının 500’ ü aştığı ve Filistin-İsrail savaşında 4 binin üzerinde çocuğun hayatını kaybettiği bildirilirken, Doğu Türkistan’da öldürülen çocukların sayısına dair net bir bilgi aktarılmadı.
Madde 7
- Çocuk doğumdan hemen sonra derhal nüfus kütüğüne kaydedilecek ve doğumdan itibaren bir isim hakkına, bir vatandaşlık kazanma hakkına ve mümkün olduğu ölçüde ana–babasını bilme ve onlar tarafından bakılma hakkına sahip olacaktır.
UNICEF'in son verilerine göre tüm dünyada beş yaşından küçük 237 milyon çocuğun kimliği yok.
Madde 12
- Taraf Devletler, görüşlerini oluşturma yeteneğine sahip çocuğun kendini ilgilendiren her konuda görüşlerini serbestçe ifade etme hakkını bu görüşlere çocuğun yaşı ve olgunluk derecesine uygun olarak, gereken özen gösterilmek suretiyle tanırlar.
- Bu amaçla, çocuğu etkileyen herhangi bir adli veya idari kovuşturmada çocuğun ya doğrudan doğruya veya bir temsilci ya da uygun bir makam yoluyla dinlenilmesi fırsatı, ulusal yasanın usule ilişkin kurallarına uygun olarak çocuğa, özellikle sağlanacaktır.
2014-2020 yılları arasında Türkiye’de cumhurbaşkanına hakaret suçundan 1107 çocuk yargılandı. 10 çocuk hapis cezası aldı.
Madde 29
Taraf Devletler aşağıdaki amaçlara yönelik olmasını kabul ederler:
Çocuğun ana–babasına, kültürel kimliğine, dil ve değerlerine, çocuğun yaşadığı veya geldiği menşe ülkenin ulusal değerlerine ve kendisininkinden farklı uygarlıklara saygısının geliştirilmesi;
...
Doğu Türkistanlı çocuklar, Çin’in sözde eğitim merkezi adı altında hapishane benzeri kamplarında zorla ailelerinden alıkonularak tutuluyor ve kimlik asimilesi politikasına maruz kalıyor.
Madde 32
- Taraf Devletler, çocuğun, ekonomik sömürüye ve her türlü tehlikeli işte ya da eğitimine zarar verecek ya da sağlığı veya bedensel, zihinsel, ruhsal, ahlaksal ya da toplumsal gelişmesi için zararlı olabilecek nitelikte çalıştırılmasına karşı korunma hakkını kabul ederler.
Türkiye’de son verilere göre 2022 yılında 2021 yılına kıyasla çocuk işçi sayısı yüzde 20 artış gösterdi. Dünya genelinde ise son verilere göre her 10 çocuktan biri çocuk işçi olarak çalışıyor.
İSİG’ in (İşçi Sağlığı ve Güvenliği Meclisi) haziran ayı verilerine göre ise ülkemizde son 3 buçuk yılda en az 194 çocuk işçi hayatını kaybetti.
Madde 33
Taraf Devletler, çocukların uluslararası anlaşmalarda tanımladığı biçimde uyuşturucu ve psikotrop maddelerin yasadışı kullanımına karşı korunması ve çocukların bu tür maddelerin yasadışı üretimi ve kaçakçılığı alanında kullanılmasını önlemek amacıyla, yasal, sosyal ve eğitsel niteliktekiler de dahil olmak üzere, her türlü uygun önlemleri alırlar.
Son verilere göre ülkemizde madde kullanım yaşı 9’a kadar düştü.
Madde 34
Taraf Devletler, çocuğu, her türlü cinsel sömürüye ve cinsel suistimale karşı koruma güvencesi verirler. Bu amaçla Taraf Devletler özellikle:
- Çocuğun yasadışı bir cinsel faaliyete girişmek üzere kandırılması veya zorlanmasını;
- Çocukların yasadışı cinsel faaliyette bulundurularak sömürülmesini;
- Çocukların cinsel içerikli gösterilerde ve malzemede kullanılarak sömürülmesini,
önlemek amacıyla ulusal düzeyde ve ikili ile çok taraflı ilişkilerde gerekli her türlü önlemi alırlar.
2022 verilerine göre dünyada 250 milyon çocuk gelin var ve 15 yaş altı evliliğin en çok yapıldığı ülkelerden biri Hindistan.
Nijerya’da 23 milyondan fazla çocuk gelin var.
Ülkemizde ise en son bir baba 6 yaşındaki kızını evlendirmekten 30 yıl hapis cezası aldı. Tabi bunlar işin basına ve yargıya yansıyabilen kısımlarından sadece bir kaçı.
Madde 35
Taraf Devletler, her ne nedenle ve hangi biçimde olursa olun, çocukların kaçırılmalarını ve satılmalarını önlemek için ulusal düzeyde ve ikili ve çok yanlı ilişkilerde gereken her türlü önlemleri alırlar.
PKK ve YPG 2022 yılında 633 çocuk kaçırdı.
Boko Haram 2018'de binden fazla çocuğu kaçırdı.
PKK tarafından kaçırılan çocukları için HDP binası önünde nöbet tutan Diyarbakır anneleri ‘evlat nöbetinde’ 4 yılı geride bıraktılar.
Madde 38
- Taraf Devletler, silahlı çatışma halinde kendilerine uygulanabilir olan uluslararası hukukun, çocukları da kapsayan insani kurallarına uymak ve uyulmasını sağlamak yükümlülüğünü üstlenirler.
- Taraf Devletler, on beş yaşından küçüklerin çatışmalara doğrudan katılmaması için uygun olan bütün önlemleri alırlar.
Doğu Türkistan’da toplama kamplarına katılan çocuklara işkence edildiği bilgisi gazetecilerce aktarılırken görselleri az sayıda medya organında paylaşıldı.
Filistin-İsrail savaşında 3 yaşından küçük 444 bebek öldürüldü.
Bu maddelerin artık hakkıyla uygulanması ve geleceğimiz olan tüm dünya çocuklarının aydınlık yarınlara uyanması dileğiyle...
