1950'lerin ortalarında Kıbrıs Türklerine karşı başlayan Rum saldırıları, ilerleyen zamanda daha örgütlü ve EOKA terör örgütü çatısı altında organize bir hal almıştır.
Artan saldırılar karşısında Kıbrıs Türkleri de nefs-i müdafaa kapsamında Türk Mukavemet Teşkilatı (TMT)'nı kurarak EOKA saldırılarına karşı savunma yapmaya başlamıştır.
Kıbrıs Türkleri ile Rumlarının siyasi eşitliğine ve egemenliğine dayalı olarak, 19 Şubat 1959 Zürih ve Londra Antlaşmalarının imzalanması, ardından Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’nin garantörlüğünde 16 Ağustos 1960 Lefkoşa Antlaşması ile kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti, Rumları memnun etmemiş ve 21 Aralık 1963 Kanlı Noel saldırıları ile başlayan eylemleri her geçen gün artarak devam etmiştir.
TMT'nin takviye ve desteklenmesi için üs olarak kullanılan Erenköy, Rumların dikkatini çekmekte gecikmemiştir. Kıbrıs'ın kuzeyinde kalan Erenköy başta olmak üzere bölgedeki Türk köylerini hedef alan EOKA, 5 Ağustos 1964 tarihinde saldırı başlatmış ve Erenköy haricindeki köyler Rumların eline geçmiştir. Köyleri Rumların eline geçen Türkler, Erenköy'e sığınmıştır.
Rumlar, 8 Ağustos 1964 günü Erenköy'e de saldırıya geçmiştir. Rumlar ilerlemeye başlatmasına rağmen Türkler canla başla direnmeye devam etmiştir. Türk savaş uçaklarının müdahalesi ile Rumlar çekilmek zorunda kalmıştır.
Türk Hava Kuvvetleri'nin bu müdahalesinde 8 Ağustos 1964 günü yerden açılan uçaksavar ateşinde isabet alan uçağı düşen Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel, paraşüt ile atlamış ancak Rumlar tarafından yakalanmıştır. Türkiye, pilotunun geri verilmesini talep etmiş ve aksi takdirde intikam taarruzları yapılacağını açıklamıştır. Ancak Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel, korkunç işkencelerle şehit edilmiştir.
Bu arada 10 Ağustos 1964 günü ateşkes sağlanmış ve çatışmalar durmuştur.
Türkiye'nin ısrarlı girişimleri sonucu Şehit Yüzbaşı Cengiz Topel’in naaşı 11 Ağustos 1964'te Lefkoşa Rum Hastanesi'nden alınarak Lefkoşa Genel Hastanesi'ne getirilmiştir. Otopsi yapılan naaşda insanlık dışı korkunç işkence izleri adli muayene ile tespit ve rapor edilmiştir.
Şehit Yüzbaşı Topel’in naaşını teslim alan Türk Doktor Zihni Uzman, "Gördüklerim karşısında günlerce ağladım. Vücudunun bütün organlarında işkence izleri vardı. Yara, kırık ve eziklerle doluydu" dediği çeşitli kaynaklarda görülmektedir.
Kıbrıs’ta düzenlenen törenin ardından 12 Ağustos 1964 tarihinde Türkiye'ye getirilen Şehit Yüzbaşı Cengiz Topel’in naaşı, Adana’da, Ankara’da ve İstanbul’da yapılan törenlerden sonra 14 Ağustos 1964 tarihinde Edirnekapı Sakızağacı Hava Şehitliği’nde toprağa verilmiştir.
***
Erenköy halen ekslav halinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti toprağıdır ve 5-10 Ağustos 1964 tarihlerinde yaşanan EOKA saldırılarına karşı direnişe atfen, 8 Ağustos her yıl Kıbrıs Türkleri tarafından “Erenköy Direnişi Günü” olarak anılmaktadır.
Erenköy Direniş Günü'nü kutluyor;
Başta Şehit Hava Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel olmak üzere, Kıbrıs'ta Türk varlığı devam etsin diye mücadele eden Dr. Fazıl Küçük, Toros (K) Rauf Denktaş ve bütün TMT üyelerini, Kahraman şehitlerimizi, vefat eden Gazilerimizi rahmetle yâd ediyor, hayatta olan Gazilerimize sağlıklı ömürler diliyorum.
