Tarihçi Prof Dr İlber Ortaylı “Osmanlı imparatorluğu çökmemiştir”
Bir rejim olarak (İmparatorluk, monarşi, mutlakıyet, meşrutiyet) kendini feshetti.
Milletin içinden çıkan umumi bir meclis monarşiyi (Padişahlığı) lağvetti.
Son padişah da bu feshi kabul etti. Padişah hadise çıkarmadan kendisine sadık olabilecek kuvvetlerle direnecekken, direnebilecekken direnmedi, çok açık bir şekilde ifade etti “kan çıkmasın, kavga çıkmasın” dedi ve atladı gitti, Gitti ama orada parasız, sıkıntı içinde neredeyse sefalet derecesinde yaşadı ve öldü”
Benim kuşak ve bizim ağabeylerimize Son padişah Vahdettin hain olarak tanıtıldı okutuldu. Ta ki; 2005 yılında Bülent Ecevit çıkıp cesurca “Vahdettin hain değildi” dedi ve çok önemli bir resmi tarih tabusuna yıkıverdi.
Bu konuyu biraz açalım. Vahdettin ülkeyi terk etti demek yanlıştır. Çünkü Vahdettin 17 Kasım 1922 tarihinde ülkeyi terk ettiğinde Sultan yani Padişah değildi. 1 Kasım 1922 tarihinde Meclis kararı ile Saltanat kaldırılmış ve tahttan indirilmişti.
İkinci konu: İhanet etti, haindi suçlamaları. Hakkında bir mahkeme kararı alındı mı? Meselâ: Sevr’i imzalayanlar hakkında Ankara Meclisi antlaşmayı sert bir bildiri ile kınadı ve imzalayanlar ile Saltanat Şurası'nda olumlu oy kullananları 19 Ağustos 1920 tarihinde vatan haini ilan etmişti. Antlaşmada imzası bulunan Heyet üyeleri 28 Mayıs 1927 tarihinde vatandaşlıktan çıkarılmıştı. Sultan Vahdettin’in maiyetinde bulunanlardan hain ilan edilenler olmuş ama kendisi hakkında tek laf edilemedi.
Pekâlâ Vahdettin hakkında da yukarıdaki gibi ihanet kararı alınabilirdi. Efendim hanedan zaten yurt dışına sürgün edilmişti denemez. Çünkü o kanun 3 Mart 1924 tarihlidir. Yurt dışına çıkış tarihi ile arada bir yıl dört ay 16 gün var. İstense o ürede ihanet kararı alınabilirdi. O dönem Kuvvetler birliği olarak görev yapan Meclis istediği her türlü kararı alabiliyordu. Bir şey daha var: Vahdettin Sevr’i imzalamamış direnmiştir. Zorlarlarsa çekilirim restini çekmiştir. İtilaf devletlerinin işgali altındaki İstanbul’da bu direnişi göstermek Ucuz bir iş değil kahramanlıktır.
Üstelik Mustafa Kemal Paşa’nın Anadolu’ya geçiş kararnamesinin altında onun imzası vardır. Bazıları bu bir devlet operasyonudur derler. Padişahın bu işte çok etkisi yoktur gibi algılanacak laflar ederler. Yahu imzayı atmasa Bandırma Vapuru hareket edemez. Atatürk anlatıyor “diz dize oturduk” Vahdettin “paşa tarihe geçebilirsin” demiş. Mustafa Kemal Paşa Anadolu’da kongrelerde “Padişahla neler konuştuğunu” tam açıklamıyordu. Sebebi de açıklarsa itilaf devletlerinin işgali altındaki İstanbul’da Sultan zor duruma düşerdi. Savaş kazanıldıktan sonra bunları açıklarım düşüncesindeydi.
Tarih kitapları yazmaz ama bu imza ile Enver Paşa’nın önünü kesmiştir. Enver Paşa o vakitler Rusları ikna edip, onların desteği ve İslam ülkelerinden asker toplayıp “yeşil ordu” kurma planı vardı. (Ne yazı ki daha sonra Ruslar tarafından bir baskında öldürülmüştür) Vahdettin; ailenin damadı olan Enver Paşa’nın Osmanlı devletini cihan harbine sokup batırmasını asla af edemezdi ve onu Kemal Paşa’nın Anadolu’ya gönderilmesiyle engelledi. Bilindiği gibi Enver, Cemal, Talat Paşa üçlüsü; Mondros mütarekesinin imzalanmasından hemen sonra 1 Kasım 1918 tarihinde bir Alman denizaltısı ile yurt dışına kaçmıştı.
Milli mücadele ile Sakarya meydan muharebesi kazanılmış, yaklaşık bir yıl sonrada Büyük Taarruzla Yunan orduları mağlup edilmiş, komutanları Trikopis esir alınmıştır.
Bu şartlar altında Lozan’a gidildi.
Lozan antlaşması 24 Temmuz 1923 tarihinde imzalanmıştır. Türkiye bir ay içinde
23 Ağustos 1923 tarihinde TBMM'de Lozan antlaşmasını onaylamıştır.
Bilindiği gibi uluslar arası sözleşmeler önce taraflarca imza edilir. Akabinde ülkelerin meclislerinde onaylanır. Bu onay devlet başkanı tarafından imza edilince yürürlüğe girer. Nitekim Vahdettin Sevr’i imzalamayınca; Sevr yürürlüğe girmemiştir.
Hilafet TBMM'de 3 Mart 1924 tarihinde kaldırıldı.
İngilizler Lozan antlaşmasını biz hilafeti kaldırdıktan sonra 16 Temmuz 1924 tarihinde onaylamıştır. Osmanlı ve Hilafet karşıtları “Hilafetin hiçbir fonksiyonu yoktu” deyip kaldırılmasını doğru bulurlar. Neymiş? Cihat ilan edilmiş “Şerif Hüseyin bize isyan etmiş” Peki “Emir Hüseyin bizim yanımızda savaştı” Hint Müslümanlarını ne yapacaksın? Arap nüfusunun birkaç katı, Hint Müslümanlarının gönderdiği paraların bir kısmıyla hani şu CHP’nin hissedar olduğu İş Bankası kurulmadı mı?
Pakistanlı şair Muhammed İkbal’in oğlu Dr Cavit İkbal bir konuşmada “Âlimlerimiz hilafetin korunması için cihat çağrısı yaptılar. Hint kıtasında yaşayan Müslümanlarca Halifenin kurtarılması için başlatılan ayaklanma, Anadolu’dan gelen haberlerle sona erdi. Çünkü bizim dedelerimiz Hilafet için savaşırken, Anadolu Hilafeti kaldırmıştı”
I.Cihan harbinde Müslüman nüfusun en yüksek olduğu devlet İngiltere idi Amma; Davul İngiltere’nin boynunda tokmak Osmanlı halifesindeydi. İngiliz bunu ister mi?
İngilizler Çanakkale’yi geçmek için binlerce zayiat verdiği halde, İstanbul’u tası tarağı toplayıp neden terk ettiler. İstanbul'un kurtuluşu 6 Ekim 1923 tarihidir. İngilizler ise İstanbul'u 2 Ekim de terk ettiler. Kurtuluş neden 2 Ekim değil de 6 Ekim?
Sebebi de Lozan'da Türkiye alınan tavizlere karşılık devlet olarak kabul edilmişti. Bunun için Lozan Türkiye'nin tapusudur derler. Tapu demeyi kabul edersen; Tapu dairesi kim diye sorarlar. O da İngiltere idi. İngilizler çekilirken “Biz size telsizle bildirene kadar, Gemilerimiz Çanakkale boğazını geçmeden, Ankara’dan atlı birlikleriniz dört günden önce İstanbul’a hareket etmeyecek (Atlılar 4 günde İstanbul’a varıyordu) Trenle asker hareketi olmayacak vb yasaklarla İstanbul’un kurtuluşu ancak
4 gün sonra olmuştur. Bizim birlikler İstanbul’a girdiğinde İngilizler Akdeniz’e varmıştı
Neden ayrıldılar? Ortadoğu’yu parsellediler. Hatay bile bizde değildi. Petrol bölgelerinden uzaklaştırıldık. İstedikleri gibi yoğurdukları bir Türkiye onlar için hedeflenen sonuçtu. 1936 yılında İngiliz kralı Ayasofya’nın müze yapılışından sonra Türkiye’ye geliyor bir akşam misafir oluyor, Tabi ki; Ayasofya’yı ziyaret ediyor (Şuna teftiş diyelim) İngilizlerle ilişkilerimiz yeniden canlanıyordu. Ayasofya demişken; 1976 yılında Milli Türk Talebe Birliği organizesi ile bir grup öğrenci Fethin sembolü Fatih’in emaneti Ayasofya’da Namaz kılmıştık. Bugün diyorum ki; Reis Allah senden razı olsun!
Cumhurbaşkanlığı arşivinde var olan bir belge (Mustafa Armağan’dan naklen)
1947 yılında Atatürk'ün arkadaşlarından Kemal Ohri, Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'ye bir mektup yazıyor. Bu belgeler cumhurbaşkanlığı arşivindedir.
Mektupta "Bildiğiniz gibi Lozan'da İngilizlerle bir gizli ön anlaşma yaptık”
İngilizler; Hilafeti kaldırın, medreseleri, dini eğitimi yasaklayın gibi şartlar koşarak
Bizi Lozan görüşmelerine kattılar.
Kemal Ohri devamla, aradan bu kadar zaman geçti 1923-1947 dünyadaki şartlar değişti. İngilizlerin Arap dünyası ile arası bozuldu. Bizim bu gizli anlaşma maddesini İngilizlerle müzakere etme şartları oluştu.
Hilafeti geriye getirebiliriz. Hatta İnönü’ye sende "Halife olursun”. Bu sayede İngilizler senin aracılığınla Orta doğuya nüfuz etmeye çalışır. Bu onlarında işine gelir.
