2024-2025 Eğitim ve Öğretim yılı başlıyor. Yarın yirmi milyondan fazla öğrenci ders başı yapacak.
Yıllardır “Yazboz Tahtası”na dönen eğitim sistemimizi veliler takip etmeyi çoktan bıraktı.
Öğrenciler zoraki direniyor. Yapılan her değişikliğe yeniden adapte olmaya çalışıyor.
Eğitimcilerin durumu daha da kötü, kafaları allak bullak.
Dünyada bu işi iyi yapan, en iyi eğitim sistemine sahip olan ülkelerden ikisi Finlandiya ve Japonya.
Peki bunu nasıl başarmışlar?
Finlandiya, çocukların 11 yaşında ikiye ayrıldığı ve sadece zengin ailelerin çocuklarının üniversiteye gidebildiği bir ortamı tamamen ortadan kaldırıp, 1970 yılında büyük bir reform gerçekleştirmiş ve eğitimde fırsat eşitliğini tüm ülkeye yaymış.
Yani öyle bizdeki gibi sözde değil, gerçek bir reform!
İşte o yıllarda yabancı bir gazeteci, Finlandiya Eğitim Bakanı'na şu soruyu soruyor: Ülkenizde neden eğitim paralı değil? Oysa eğitim için para lazım!”
Bakan şöyle yanıt veriyor: “Eğitim, ticaret değildir!”
Finli Bakan, Sokrates 'in şu sözünü çok iyi biliyor demek ki:
“Eğitimin pahalı olduğunu düşünüyorsanız, bir de cehaletin bedelini hesaplayın!”...
(Bu sözü; öğretmen maaşlarını bütçeye yük görenlere ve öğretmen atamalarını hâlâ yapmayan zihniyete ithaf ediyorum!)
Neyse, biz konumuza dönelim.
Aksi halde bu yazı bitmez.
Japonlarsa, 1946 yılında; yani ülkelerine iki atom bombası düştükten hemen sonra eğitim sistemini sil baştan, sıfırdan dizayn ediyor.
Enkazdan çıkmalarının tek yolunun eğitim olduğunu kavramışlar.
Ve başarmışlar.
Henüz küçük yaşlarda öğrenciler sorumluluk almaya başlıyor.
Okullarda hademe bulunmuyor. Sınıfların, hatta tuvaletlerin temizliğini bile öğrenciler yapıyor.
Böyle olmasına rağmen devamsızlık neredeyse yok denecek kadar az. Kimse işi kaytarmıyor yani...
Sonuç ortada.
Peki biz neler yapmışız, hatırlayalım.
Bu saydığım ülkelerde henüz ortada hiçbir şey yokken;
Taa 1937'de, ilk Köy Enstitüsünü Eskişehir Çifteler'de eğitime açmışız.
Sonra bitmiş mi?
Hayır.
Kısa bir sürede bu sayıyı yirmi bire çıkartmışız.
Hem de o yıllarda, hem de o imkânsızlıklarda...
Bu enstitülerden toplamda;
1700 kız öğrenci mezun olmuş.
1400 sağlıkçı,
17000 öğretmen ve
8500 eğitmen yetişmiş.
Dile kolay!
Sonra da bu mezunlar ülkenin dört bir yanına dağılarak harika işler başarmış.
Ee, bizim ülkemizde hiçbir başarı cezasız kalır mı?
Elbette kalmaz.
Vay!
Sen misin böyle güzel şeyler yapan?
Birileri hemen kesmiş cezayı.
Dünyada örnek teşkil edecek harika bir sistemi yok etmek için düğmeye basmışlar.
Bir şeyleri başarmak, devam ettirmek ne kadar zor olsa da, yıkmak da o kadar kolay oluyor.
O dönemin muktedirleri(!) ve beyleri(!) tercihlerini kolay olandan kullanmış.
Bir günde Köy Enstitülerini kapatma kararı alıvermişler.
Hani; ”düşmanı olsa yapmaz!” türünde bir karar!
İşte sonrası malum.
Üniversite sınavında eksi puan alan mı ararsın, alfabe'yi bile tam bilmeyini mi?
Ne ararsan var..
Ama kalkıp bu çocukları, gençleri sakın eleştirmeyelim.
Suç; işin ehli olmayan, oyuncağa çeviren yetkililerde.
Ve bunları görev verenlerde.
Yıllardır kötüye giden, içler acısı duruma ses çıkarmayanların da payı büyük elbette. Gözünün önünde olan biteni görmezden gelenlerin de vabali çok..
Bütün bunlardan sonra kalkmış gençlerden mucizeler bekliyoruz.
Bu gidişle daha çok bekleriz!
Çünkü elimizdeki “kaşıkçı elması”nı yani; Köy Enstitüleri gibi bir kurumu kaybetmişiz, kimyasal atıklardan oluşan çöplükte yeniden bulmaya çalışıyoruz o elması...
Hepimize geçmiş olsun.
Buradan bir şey çıkmaz.
Çıksa çıksa plastik poşet çıkar!
