Türkiye, değişen bölgesel dengelerde nasıl bir pozisyon alıyor?
Dünya siyasetinde kartlar yeniden karılıyor. Özellikle Ortadoğu gibi jeopolitik açıdan kritik bölgelerde güç dengeleri sürekli değişiyor, ittifaklar bozulup yeni ittifaklar kuruluyor. Ancak bu kez sahnedeki aktörler ve oyunun kuralları farklı. Geleneksel güçlerin etkisinin azaldığı bir dönemde, Türkiye bölgesel liderlik yolunda önemli adımlar atıyor. Ankara’dan yürütülen stratejik hamleler, Ortadoğu’nun geleceğinde belirleyici bir rol oynuyor.
Ürdün: Kraliyet Dengelerinde Sarsıntı
Ortadoğu’nun uzun yıllardır istikrar sembolü olan ülkelerinden biri Ürdün’dü. Kraliyet ailesi, Batı ile uyumlu politikaları ve dikkatli dengeleriyle bölgedeki kaotik ortamın dışında kalmayı başardı. Ancak artık bu denge bozulma eğiliminde. Ürdün’deki siyasi değişimler, yüzeyde ABD’nin etkisi gibi görünse de perde arkasında Türkiye’nin adımlarını görmek mümkün.
Ankara, Ürdün’deki hassas dengeleri kendi lehine çevirme konusunda kararlı. Bu, sadece siyasi bir müdahale değil; ekonomik ve kültürel alanlarda da Türkiye’nin etkisinin artırılması anlamına geliyor. Ürdün, Türkiye’nin uzun vadeli bölgesel planlarında önemli bir yer tutuyor ve bu durum, bölgedeki diğer monarşiler için de bir mesaj niteliği taşıyor.
Lübnan: Kırılgan Yapının Eşiğinde
Lübnan, mezhepsel çeşitliliği ve siyasi yapısındaki kırılganlık nedeniyle her zaman bir kriz potansiyeli taşıdı. Bugün ise ekonomik çöküş, hükümetin işlevsizliği ve dış müdahalelerle ülke, adeta bir patlamaya hazır bomba gibi. Bu karmaşık tablo içinde Türkiye, Lübnan’daki süreci yakından izliyor ve gerektiğinde müdahil olabilecek bir pozisyon alıyor.
Lübnan’daki olası bir iç savaş, sadece ülke sınırları içinde kalmayacak; İsrail, İran ve Körfez ülkelerini de içine çekecek bir bölgesel krize dönüşebilir. Türkiye’nin bu süreçteki olası etkisi, hem Lübnan’daki dengeleri değiştirebilir hem de İsrail’in bölgedeki hareket alanını sınırlayarak Ankara’nın stratejik hedeflerine ulaşmasını kolaylaştırabilir.
Mısır: Eski Güç, Yeni İttifak Arayışında
Mısır, Arap dünyasının tarihsel lideri olmasına rağmen, son yıllarda yaşadığı iç krizler ve ekonomik zorluklarla gücünden kaybetti. Ancak bugün, Mısır’ın Türkiye ile yeniden bir yakınlaşma arayışında olduğu görülüyor. Abdülfettah el-Sisi'nin Türkiye’den randevu talep etmesi, sadece bir diplomatik jest değil; bölgesel dengelerin değiştiğinin açık bir göstergesi.
Mısır, bu adımı atarak Türkiye’nin yükselen gücüne karşı bir denge politikası izlemektense, bu gücü kendi lehine kullanma stratejisi benimsiyor. Türkiye’nin himayesinde hareket etmek, Mısır’a bölgede avantaj sağlayabilir. Suriye’de Beşar Esad benzer bir politika izleseydi, belki de bugün Suriye çok daha farklı bir noktada olabilirdi.
İran: Derin Çatlaklar ve Bölgesel Rekabet
İran, tarih boyunca Ortadoğu’nun en önemli güç merkezlerinden biri oldu. Ancak etnik çeşitlilik, mezhepsel çatışmalar ve ekonomik yaptırımlar, ülkeyi içten içe sarsıyor. İran’ın mevcut yapısının devam etmesi zor görünüyor. Üç parçalı bir geleceğin tartışıldığı bu dönemde Türkiye, ortaya çıkacak güç boşluğunu doldurmaya hazır bir pozisyonda.
İran’ın olası bir bölünmesi, bölgesel dengeleri kökten değiştirecek ve Türkiye’nin etkisini artıracak bir fırsat yaratabilir. Ancak bu süreç, sadece Türkiye için bir fırsat değil; aynı zamanda büyük bir risk de barındırıyor. İran’daki güç boşluğu, bölgesel istikrarsızlığı tetikleyebilir ve Ankara’yı daha karmaşık bir bölgesel mücadeleye sürükleyebilir.
Suudi Arabistan: Kritik Kararlar ve Geleceğin Belirleyicisi
Suudi Arabistan, petrol zenginliği ve İslam dünyasındaki liderlik iddiasıyla bölgenin en önemli aktörlerinden biri. Ancak Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın agresif dış politikası ve iç reformları, ülkeyi zorlu bir döneme soktu. Suudi Arabistan’ın önünde iki yol var: Türkiye’nin bölgesel liderliğini kabul ederek yeni düzene uyum sağlamak ya da mevcut yapısını korumaya çalışarak iç karışıklık ve bölünme riskini göze almak.
Türkiye, Suudi Arabistan’daki bu kritik süreci yakından takip ediyor ve Körfez’deki etkisini artırma fırsatını kolluyor. Riyad’ın atacağı adımlar, yalnızca Suudi Arabistan’ın değil, tüm Körfez bölgesinin geleceğini belirleyecek.
Irak: Yeni Bir Başlangıcın Eşiğinde
Irak, yıllardır süren savaşlar, işgaller ve iç çatışmalarla istikrarsız bir yapı sergiliyor. Ancak artık Irak’ta bir yönetim değişikliğinin kaçınılmaz olduğu bir döneme girilmiş durumda. Türkiye, bu değişim sürecinde kilit bir aktör olarak sahneye çıkıyor.
Ankara, Kuzey Irak’taki etkisi ve Bağdat ile geliştirdiği diplomatik ilişkilerle Irak’ın geleceğini şekillendirme sürecine aktif olarak katılıyor. Bu, sadece Irak’ı değil, tüm bölgeyi etkileyecek bir dönüşümün habercisi olabilir.
Ortadoğu’nun Yeni Haritası Ankara’dan Çiziliyor
Ortadoğu’daki tüm bu gelişmeler, bölgenin yeni bir siyasi haritaya doğru evrildiğini gösteriyor. Türkiye, bu süreçte sadece bir aktör değil; bizzat yeni düzenin mimarı konumunda. Ankara’dan yürütülen stratejik hamleler, bölgedeki sınırları ve güç dengelerini yeniden tanımlıyor.
Bu yeni dönemde Türkiye’nin etkisi, sadece Ortadoğu ile sınırlı kalmayacak. Küresel aktörler de Ankara’nın hamlelerine göre pozisyon alacak ve bu, dünya siyasetinin genel dinamiklerini değiştirecek bir sürecin kapılarını aralayacak.
Türkiye’nin Yükselen Gücü ve Küresel Yansımaları
Ortadoğu’da yaşanan bu değişim süreci, tarihin yeniden yazıldığı bir dönemin başlangıcını işaret ediyor. Türkiye, artık sadece bölgesel bir güç değil; küresel dengeleri etkileyen bir aktör olarak sahneye çıkıyor. Ankara’nın bu süreçteki başarısı, Türkiye’nin uluslararası sistemdeki yerini daha da güçlendirecek ve ülkeyi yeni bir küresel liderlik pozisyonuna taşıyacaktır.
Dünya, bu yeni düzeni izlemek zorunda kalacak ve Türkiye’nin yükselişine tanıklık edecektir. Ancak bu süreç, dikkatli bir diplomasi ve stratejik öngörü gerektiriyor. Türkiye’nin attığı her adım, bölgesel liderliğini pekiştirmekle kalmayacak; aynı zamanda küresel siyaset sahnesinde de kalıcı bir iz bırakacaktır.
