Sosyo-Analiz / Sosyal - Toplumsal Bakış / Birey – Toplum / Yaşama Dair…
Kişisel – Toplumsal Gelişim-1
Hikayenin gücü / Senin hikayen ne? / Sen kendi hikayenin “başkahramanı mısın? Figüranı mı? Yoksa kendi filminde sen yok musun? / Filmi izleyen misin? Filmde oynayan mı?
Kuran-ı Kerimde, Kamer Suresi 17. Ayette; “Andolsun biz, Kur’an’ı düşünüp öğüt almak için kolaylaştırdık. Var mı düşünüp öğüt alan?” denilmektedir.
İbret almak için fark etmek gerekiyor. Durmak gerekiyor, bakmak gerekiyor, farkında olmak gerekiyor, özümsemek ve hayata geçirmek gerekiyor…
Yaşadıklarından ders almalı insan, gördüklerinden de, eğer ibret almak için ille de o ibretlik durumu yaşamayı tercih ederse sonuçları ağır olabilir. Demem o ki, hayat zaten zor, daha fazla zorlaştırmamak gerekiyor. Kolaylaştırmak lazım gelmez mi?
Önceki yazımızda okumanı öneminden bahsetmiştik. Şuan okuduğum kitapta (Vivek H. Murthy, Birlikte: Yalnızlaşan Dünyamızda İnsan İlişkilerinin İyileştirici Gücü, Kronik Yayınları); “…Başkaları olmadığında bile hikayeler tek tek insanları birbirine bağla ve onlarda bir aidiyet hissi geliştirir. Bu da hikaye anlatmanın insani değerleri, amacımızı ve kimliğimizi güvence altına almak ve bizleri duygusal olarak birbirimize bağlamak açıcısından ne kadar önemli bir rolü olduğunu açıklamaya yardımcı olabilir. İlk mağara resminden beri deneyimlerimizi nesilden nesile aktarılan sözcükler, resimler, müzik ve ayinler aracılığıyla hikayelere işliyoruz. Bu hikayeler kim olduğumuzu anlamamıza yardımcı oluyor. Karşılaştığımız güçlüklere anlam veriyor ve acı çektiğimizde ya da korktuğumuzda bizi teselli ediyor. Bizi bir araya getiriyor”….
İşte hikayenin gücü…
Gelin şimdi bir kıssaya, kuşun birinden öğüt alan kişinin hikayesine kulak verelim:
“Bir adam tuzak kurarak bir kuş yakalamıştı. O anda kuş dile gelip adama yalvardı: Ey değerli insan, şimdiye kadara sen neler yedin, neler kurban kesip yedin, onlarla doymadın da beni yiyerek mi doyacaksın? Bak eğer beni bırakırsan benim sana üç öğüdüm olacak. Bu öğütlere uyarak her zorluğu aşarsın. Birinci öğüdümü senin ellerinin arasındayken vereceğim, eğer beğenirsen beni bırakırsın. İkinci öğüdümü damın üstünde, üçüncü öğüdümü de ağaçta…
Adam kuşu elinde sımsıkı tutarak, “haydi başla” dedi…
Küçük kuş ilk öğüdünü söyledi: “Kimden duyarsan duy, olmayacak söze inanma!” dedi.
Adam öğüdü beğenerek kuşu bıraktı. Kuş gitti dama kondu. İkinci öğüdünü söyledi: “Gelip geçmiş şey ve elinden kaçmış fırsat için boşuna üzülme! dedi.
Sonra kanat çırpıp oradaki ağacın dalına kondu. Ağacın dalında ötmeye başladı: “Karnımda on dirhem ağırlığında çok değerli bir inci vardı. Eğer bırakmasaydın şimdi o inci senin olacaktı” deyince…
Adam, kuşun bu dediklerini duyunca saçını başını yolup ah vah etmeye başladı.
Bunu gören kuş tekrar dile gelip adama; “Ben sana elinden kaçmış fırsat için ah vah etme diye öğütlemedim mi? Bırak kaçırdıysan neden üzülüyorsun? Öğüdümü dinlemedin mi? Yoksa sağır mısın? Duymadın mı? Hem ben sana her duyulan şeye inanma demedim mi? Benim tüm ağırlığım üç dirhem iken karnımda on dirhem ağırlığında bir inci olabilir mi?” dedi.
Kuşun bu sözleri üzerine adamın aklı başına gelince; haklısın, haydi bana üçüncü öğüdünü de söyle dedi.
Kuş bunun üzerine; “doğrusu, iki öğüdüme iyice kulak verdin de üçüncüyü mü istiyorsun? Dedi: “Uykuda olan cahil kişiye öğüt vermek, verimsiz toprağa tohum ekmek gibidir. Ahmaklık ve cahillikten oluşan yırtık, kolay kolay yama tutmaz” diyerek uçup gitti… (Cengiz Erşahin, Hayat Değiştiren Bilgelik Öyküleri, Tutku Yayınları)
İnsan doğası gereği unutur. O kadar hızlı unutur ki, adeta “balık hafızalı” olduğundan şüphe etmeye başlarsın…
Küçük kuşun hikayesini daha okurken, birinci öğüt neydi diye düşünenler el kaldırabilir mi? Hey merek etme yalnız değilsin, çoğunluk el kaldırdı…
Şimdi sözü bağlama zamanı:
Kuran-ı Kerimde, Kamer Suresi 17. Ayette; “Andolsun biz, Kur’an’ı düşünüp öğüt almak için kolaylaştırdık. Var mı düşünüp öğüt alan?” denilmektedir.
İbret almak için fark etmek gerekiyor. Durmak gerekiyor, bakmak gerekiyor, farkında olmak gerekiyor, özümsemek ve hayata geçirmek gerekiyor…
Senin şuanda ne olduğun ne yaptığın tabi ki önemli, ama sen bunlardan daha mı fazlasısın daha mı azı? Günün sonunda insanlar senin hikayeni okuyup, senin hakkında bir yargıya varacaklar, düşünsenize, ölmüşsün ve “bir namaz kılımlık taht misali kurulmuşsun musalla taşına”, İmam soruyor, “nasıl bilirdiniz?” diye, ne duymak istersin? Ne duymak istiyorsan, bugün, şimdi düşünüp iyiliklerini artırabilirsin, daha fazla tebessüm edebilirsin etrafındakilere, komşunun hatrını sorabilirsin mesela.
Yoksa unutma “seni de sığaya çeken bir Molla Kasım” çıkar karşına,
Molla Kasım ve Bizim Yunus’un hikayesi de vakti gelince…
Sağlıklı ve topluma faydalı günler geçirmeniz dileğiyle, saygı ve selamlarımla...
Canın Özünden, Can-ı Gönülden …
Dr. Özcan Kars
